منوچهر جوکار - استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، تهران
مهری مساعد - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی
مینا مساعد - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز، تهران

نوستالوژی یکی از جنبه های فکری ادبیات فارسی است که به ویژه در شعر نمود آشکارتری یافته است. بر این پایه، شاعر یانویسنده در سروده ها و نوشته های خود روزگار گذشته و فضا و مکانی را به یاد می آورد که از آن خاطرات خوش، داشته ها و اندوخته هایمطلوبی دارد و معمولا با حسرت و دریغ از آن یاد میشود. یاد کردن از دوران کودکی و کودکانه ها یکی از مؤلفه های نوستالوژی است. دراین پژوهش به بررسی این مؤلفه در شعر نیما یوشیج، احمد شاملو ، فروغ فرخزاد و سپهری پرداخته شده است. بررسی ها نشان می دهدکه این شاعران در مراحل مختلف شاعری خود، از کودکی و خاطرات فارغ نبوده اند و با بسامد قابل توجهی از جوانب آن روزگار یاد کرده-اند و عموماً با ابراز ناخرسندی از روزگار کنونی خود، تداعی لحظه های خوش کودکی را آرامشبخش روان خود می دانند. همچنین فروغفرخزاد و شاملو علاوه بر بیان و توصیف خاطرات کودکی، با نگاهی عمیق به تفریحات، بازی ها و سرگرمی های آن دوران اشاره های دقیق-تری کرده اند.

نوستالوژی، یاد کودکی، شعر معاصر