پهنه بندی حساسیت سیلاب شهری با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: آمل)

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: سومین کنفرانس علمی پژوهشی افق های نوین در علوم جغرافیا و برنامه ریزی معماری و شهرسازی ایران
  • کد COI اختصاصی: NICONF03_256
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1120
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن صداقت

کارشناس ارشد مهندسی آبخیزداری، موسسه آموزش عالی هراز آمل

کریم سلیمانی

استاد گروه علوم و مهندسی آبخیزداری دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری

مصطفی رشیدپور

عضو هیأت علمی موسسه آموزش عالی هراز آمل

چکیده

رویارویی با بحران های محیط شهری یکی از موضوعاتی است که بیشتر شهرها با آن روبرو هستند. در این راستا، سیلاب خطری است کهمردم بسیاری از کشورها با آن مواجه بوده و در کل سیطره ی جهان بعنوان یکی از شدیدترین بلاها در میان 15 نوع از بلایای طبیعیشناخته شده است. آسیب پذیری ناشی از سیلاب متغیر و پیچیده است. آسیب پذیری به پدیده هایی مانند بارش، رواناب، تمرکز آن ومیزان در معرض آسیب قرار گرفتن نواحی پایین دست سیلاب بستگی دارد. آسیب پذیری سیلاب طی زمان و از ناحیه ای به ناحیه دیگرمتغیر است که علت آن شرایط خاص طبیعی، فعالیت های انسانی و فرهنگ مخاطره نزد جامعه در معرض خسارت می باشد. شهری مانندآمل با تغییرات سطح اجتماعی- اقتصادی و کیفی زندگی در نواحی مختلف و نیز تفاوت های ساختاری در بافت فیزیکی و کالبدی شهر،آسیب پذیری های جانی و خسارت مالی متفاوتی در برابر سیلاب های شهری تجربه می کند. در این پژوهش، بمنظور دست یابی به الگوییدر تفاوت های آسیب پذیری متغیرهای فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، تراکم ساختمانی، تراکم جمعیتی، طبقات ارتفاعی، شماره منحنیبعنوان عناصر فیزیکی در معرض خطر و متغیر های شیب و فاصله از معابر آبگرفتگی و مسیل ها به عنوان متغیرهای تشدید کننده آسیبپذیری بکارگرفته شده است. اولویت بندی و تعیین روابط بین این متغیرها با آسیب پذیری از طریق روش تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفتو بر اساس نظرات کارشناسی، بمنظور تهیه نقشه آسیب پذیری وزن متغیرها تعیین گردید. نقشه پهنه بندی حساسیت به سیلاب نشان میدهد که در قسمت های جنوبی محدوده شهر آمل که داری ارتفاعات بالاتری می باشد و نیز تقریباً بدون تراکم ساختمانی است کمترینمیزان حساسیت به سیلاب وجود دارد، با نزدیک شدن به شمال شهر حساسیت به سیلاب نیز بالاتر رفته و این میزان در اطراف رودخانههراز به حداکثر خود رسیده، همچنین در قسمت های پر تراکم شهر بدلیل کاهش نفوذپذیری و افزایش سطوح نفوذناپذیر حساسیت بهسیلاب بالاست. که این وضعیت با مشاهدات میدانی نقاط دارای آبگرفتگی شهر نیز مطابقت کامل دارد.

کلیدواژه ها

پهنه بندی حساسیت، سیلاب، آمل، GIS ، AHP

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.