پنجره عنصراصیل منظر زیبایی شناسی پنجره درنگارگری دوره صفوی

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه منظر، دوره: 6، شماره: 29
  • کد COI اختصاصی: JR_MANZAR-6-29_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 840
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه کاتب

دکتری معماری عضو هیئت علمی گروه پژوهش هنر دانشگاه الزهرا تهران

پدیده عادلوند

پژوهشگردکتری پژوهش هنردانشگاه الزهرا عضو هیئت علمی مرکزپژوهشی نظر تهران

چکیده

نگارگری اززمره هنرهای سنتی است که زبان و بیان آن ازویژگیهای منحصربه خود تبعیت می کند بسیاری ازپژوهشگران ازیک سو بادیدگاه های مختلف که اغلب دنباله رو رویکردهای سنت گرایی و عرفانی هستند به مطالعه فراواقعیت های آن پرداخته و ازسوی دیگر برخی محققان به دلیل فقدان اثاربه جامانده ازدوره های پیشین در حوزه های مختلف ازجمله معماری باغ سازی شهرسازی هنروفرهنگ به آن روی اورده اند و ازخلال وخوانش آنها به ویژگی های سبکی این حوزه ها درهردوره پی می برند به گواه ادبیات و تاریخ معماری ایران پنجره به عنوان یک عنصرعملکردی ازهمان ابتدای تاریخ سکونت درمعماری ایران باستان و دوران سالامی حضوری پررنگ داشته بطوریکه نقش نوررسانی و تهویه هوای داخل ابنیه را عهده دار بوده است دردوران صفوی پنجره به عنوان گونه ای مشبک و پرده دار مطرح میشود که امکان دیدن بدون دیده شدن را فراهم می سازد این گونه جدید به افراد به ویژه بانوان دوره صفوی اجازه میداد به رغم منع حضور مستقیم درمراسم جشن ها و دیگر رویدادها امکان مشارکت و مشاهده بدون خدشه دار شدن خلوت واسایش شان را داشته باشند که به خوبی با اصل محرمیت فرهنگ ایرانی اسلامی نیز مطابقت داشت بامطالعه نگاره های دوره صفوی به عنوان نقطه عطف نگارگری ایران به نظر می رسد پنجره ازیک عنصرکالبدی صرف که تنها وظیفه نوررسانی را برعهده دارد فراتر رفته و به واسطه برقراری تعامل انسان با محیط تبدیل به عنصری منظرین میشود این مقاله با پذیرش فرض منظرین بودن عنصرپنجره ادعا می کند که زیبایی شناسی آن درنگاره های دوره صفوی همچون دیگرپدیده های منظرین شهری ازسه مولفه عملکردی هویتی و زیبایی به طور همزمان تبعیت می کند و میتوان گفت زبان و بیان زیبایی شناسی پنجره درنگارگری دورن صفوی زبان و بیانی منظرین است

کلیدواژه ها

پنجره ، نگارگری دوره صفوی ، منظر ، عملکرد ، هویت ، زیبایی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.