تحلیل محتوایی، زبانی و بلاغی دو شعر «زمستان» اخوان و «در شب سردزمستانی» نیما

سال انتشار: 1394
محل انتشار: کنفرانس بین المللی ادبیات و پژوهش های تطبیقی در آن
کد COI اختصاصی: ICLCS01_169
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 2666

نویسندگان

دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گلستان - نویسنده مسئول

دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گلستان

چکیده

مقایسه ی دوشعر سمبلیک «زمستان» اخوان و «درشب سرد زمستانی» و رمز گشایی نمادهای به کاررفته در آنها که نمودار اوضاع اجتماعی مشترک هر دوشاعر است و بررسی نکات بلاغی و زبانی و محتوایی به کار رفته در هر دو شعر می تواند ارائه کننده نگاهی تازه در زمینه نوع نگرش و بیان این دوشاعر باشد. ویژگی مشترک این دوشعر، نوع نگاه اخوان و نیما به جامعه و مردم و محیط پیرامون خود می باشد. هر دو از زبان تمثیلی برای سردی روابط و خفقان و ستم موجود در جامعه ی خود استفاده کرده اند و با زبان رمز به بیان شکوه و اعتراض خود از وضعیت موجود جامعه پرداخته اند، اما نیما برخلاف اخوان که مأیوسانه و منفعلانه به توصیف سوز و سرمای زمستان می پردازد، امیدوار فردایی روشن است و سعی در بیداری و آگاهی مردم جامعه دار. او برخلاف اخوان که همه چیز را در تاریکی مه آلود شب و در سیطره ظلمت بی انتهای استبداد می بیند، ابتدا چراغ خویش را برمی افروزد و آنگاه از دیگران می خواهد تاچراغ خویش را برافروزند و راه خویش را روشن نمایند. نمادهایی چون شب رو زمستان، در هر دو شعر تصویرهای تقریباً مشابه و مشترک پدید آورده اند اما سمبل های دیگری چون ماه، خورشید، چراغ و درخت با توجه به بافت کلی شعر در این دو سروده معانی و تعابیر متفاوتی دارند. از نظر زبانی، زبان شعر اخوان ساده تر و روان تر از شعر نیما به نظر می رسد، با آن که دارای ترکیباتی خراسانی وار مانند: نمی خواهند پاسخ گفت، سربرنیارد کرد و ... و صور خیال فراوان است، کنایات و ترکیبات جدید و ابداعی در هر دو شعر دیده می شود، از جمله در شعر اخوان: لولی وش مغمول، سنگ تیپا خورده ی رنجور، گوش سرما برده، اسکلت های بلورآجین و غیره و در شعر نیما: کوره ی خورشید، ماه فروبسته به یخ، آمد و رفتن و غیره. از نظر بلاغی در هر دو شعر آرایه ها و جلوه های خیال فراوان به چشم می خورد، از قبیل: تشبیه، تشخیص، استعاره، کنایه، تضاد و غیره. اخوان با استفاده از فضاسازی و به کارگیری عناصر طبیعت و بویزه استفاده از اصواتی که القای معنا می کنند (صدامعنایی) به بیان هرچه روشن تر مقصود مورد نظر خویش پرداخته، از جمله با به کارگیری دو واج «آ» و «س» که از ابتدا تا انتهای شعر تنین انداز است، به القای حس سوز و سرمای زمستان و برخورد دندان ها به هم از شدت سرما کمک شایانی کرده است.

کلیدواژه ها

نیما، اخوان، نماد، شب، زمستان

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.