محمدرضا بهرنگی - استاد دانشگاه تربیت معلم

مربی حرفه ای با توجه به واقعیات شرایط موجود، ترکیب مناسب انتظارات برنامة درسی رسمی با نیازهای درونی تحقق خویشتن و شکوفایی استعدادهای دانش آموز را می یابد و با آن یاددهی / یادگیری را هدایت می کند . توان و اختیار مربی حرفه ای بر حسب توان او در ترکیب میزان مناسب توجه به انتظارات رسمی و شکوفایی استعداد دانش آموز نمود می یابد . اقتضای موقعیت یاددهی / یادگیری، میزان درهم فشردگی هر یک از دو نمود به ظاهر متعارض و مخالف را تعیین می کند . بنابراین، یگانگی الگو و روش تدریس برحسب شرایط و موقعیت خاص رقم می خورد و به این صورت نمی توان موفقیت الگوی تدریسی را در موقعیتی خاص برای همة موقعیت ها تعمیم پذیر دانست . یا اگر الگوی تدریسی در موقعیتی بهترین اثربخشی را نشان می دهد، نمی توان آن الگو را همواره الگوی برتر برای موقعیت های دیگر به حساب آورد . اوکسیمورون علاوه بر اشاره به جانشین های بی شمار برای انتخاب رویکرد برنامه ریزی متمرکز و نامتمرکز و روش ها و الگوهای تدریس به نکتة اساسی دیگری توجه دارد و آن حرکت تدریجی به سوی کمال است . فرض بر این است که دانش آموز در یادگیری ابتدا براساس برنامه های مدون متمرکز حرکت می کند و به تدریج با افزایش میزان ترکیب شکوفایی استعدادهای خویشتن در انتظارات رسمی خارج از او به خویشتن مداری و استقلال در یادگیری نایل می آید . موفقیت دانش آموز در عبور از هر مرحله به سوی کمال به اقتضای شرایط او در ترکیب بین آن دو چیز متعارض تعیین می شود . این نوع همزیستی دو جانبه در آموزش با گرایش به یک ایسم، سیاه و یا سفید گروی و یا یک جبهه ای نگری سازگار نیست . اوکسیمورون با ترکیب بهم فشرده از بخشی از دو چیز به ظاهر متعارض و در کشمکش با یکدیگر انتخاب بهینه را به اقتضا بیان می دارد و پایة شکیبایی در تحمل آرا، باورها و عقاید مخالف را برای حصول به نتایج منطقی و خردمندانه بنا می نهد . این مقاله علاوه بر روشن ساختن این سبک تفکر در تعارض بین دو چیز و استفاده از تفاوت ها به سود برنامه ریزی درسی توضیحات عملی برای پل بستن بین مفهوم متمرکز و نامتمرکز در برنامه ریزی درسی و ارتباط بین نظریه و عمل در تدریس را ارایه می دهد .