آثار و کارکردهای وجدان اخلاقی با نگاهی بر بحار الانوار علامه مجلسی

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: چهارمین همایش ملی اخلاق و آداب زندگی
  • کد COI اختصاصی: ETHICS04_087
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1027
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عین اله خادمی

دانشیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

علی قنواتی

دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه شهید رجایی

چکیده

از وجدان اخلاقی به عنوان پیامبر باطنی که انسان را به کارهای نیک و شایسته رهنمون می کند و از کارهای بد و پلید برحذر می دارد یاد می شود. از روایات موجود در باب وجدان اخلاقی می توان آثار و کارکردهای متعددی برای این نیروی درونی استخراج کرد. با کنکاشی در نصوص (قرآن و حدیث) می توان اساساً به نقش این قوه به عنوان یک معیار برای افعال اخلاقی اشاره کرده و از کارکردهای آن در ارتباط با افعالی همچون احساسات و عواطف، اثبات وجود خدا، بعد نظارتی بر افعال انسان ها و همچنین نقش آن در کنترل غرایز پرده برداشت. از دیگر آثار آن می توان به تهدید قبل از عمل، جلوگیری در حین عمل و ملامت و سرزنش بعد از عمل (در کارهای بد) و تشویق قبل از عمل و ترغیب در حین عمل و تحسین بعد از عمل (در کارهای خوب) نیز اشاره کرد. بدیهی است وجدان اخلاقی در موارد مختلف نقش های مختلفی را ایفا می کند اما در جایی که عاطفه می میرد و اسب چموش غریزه رم می کند و ... در یک کلام ندای وجدان شنیده نمی شود خاصیت مثبت و سازنده خود را از دست می دهد و این همان نقطه ای است که از آن به مرگ وجدان اخلاقی تعبیر می شود.

کلیدواژه ها

وجدان اخلاقی،فعل اخلاقی، نفس لوا مه، کارکردهای وجدان اخلاقی، معیار فعل اخلاقی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.