مریم طلایی - عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی فردوس مشهد،
سارا پوریوسف زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد معماری منظر، دانشگاه تربیت مدرس تهران،
محمد هادی متولی حقیقی - دانش آموخته کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران،

در دهه های اخیر حل مسائل آموزش و پرورش مورد نظر مسئولان کشور های مختلف قرار گرفته است و هرچه زمان میگذرد تاثیر آموزش و پرورش جدید در سایر جنبه های توسعه اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی بیشتر آشکار میشود.در این میان نقش مدارس در تبیین نظام تربیتی نقشی انکار ناپذیر است.مدرسه به عنوان مرکز تربیتی جامعه در جنبه های مختلف زندگی جمعی و در رشد شخصیت اجتماعی شاگردان تاثیر فراوانی دارد،آماده کردن شاگردان برای برخورد با جریان های اجتماعی و کسب مهارت های لازم جهت شرکت در زندگی جمعی به وسیله مدرسه صورت می گیرد.این در حالی است که فضاهای آموزشی در دوران اسلامی به گونه ای در تلفیق و همجواری با کاربری های مذهبی بوده اند، زیرا که نظام تربیتی در تمام دوران اسلامی موضوعی جدا از زندگی اجتماعی و عمل به دستورات دین برای زندگی، نبوده است.آنچه که امروزه از آن به عنوان مدارس اجتماعی یاد میشود در حقیقت پیوند میان فضاهای آموزشی و جامعه است به قسمی که این تعامل در راستای ارتقاء سطح دانش جامعه و مدرسه توامان ،گام برمی دارد.ایده مدارس اجتماعی خواستگاه هایی را در میان نمونه های مدارس سنتی در دوران اسلامی ایران و نیز سایر کشور های اسلامی مانند مصر و سوریه داراست. در محلات سنتی ما فضای مدرسه هم به درس و بحث اختصاص داشت و هم اهالی هر شهر و محله در ایام و مناسبت های خاص از آن استفاده میکردند. این مقاله در صدد است تا با بیان ریشه های مدارس اجتماعی در مبانی تربیتی اسلام ،نقش و اهمیت این فضاهای آموزشی را در راستای پیوند میان جامعه اسلامی و مدرسه به جهت ارتقاء سطح آگاهی های دانش آموزان و شهروندان در باب تعالیم اسلام و افزایش مشارکت فعال افراد جامعه در تعامل با این مدارس و تقویت پایداری اجتماعی جامعه اسلامی مورد مداقه قرار دهد.

فضای آموزشی،مدارس اجتماعی،جامعه اسلامی،پایداری اجتماعی