مجید عسکری سیاهوئی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان

ناقلین بیماری های گیاهی نقش عمدهای درانتقال پاتوژن ها و اپیدمی این بیماری ها دارند. روش های متداول کنترلبیماری های گیاهی که با ناقلین منتقل میشود عمدتا بر روی کنترل جمعیت ناقل قبل از انتقال بیماری و یا کنترلپاتوژن پس از شروع آلودگی تمرکر نمودهاند. رویکرد جدید نگاهی متفاوت به استراتژی های متداول دارد. این رویکرد رابطهپاتوژن و ناقل را مورد هدف قرار میدهد. عدم وجود دانش فنی کافی از رابطه ناقل و پاتوژن از دلایل اصلی عدم استفاده ازاین استراتژی تا کنون بوده است. مهمترین ناقلین بیماری های گیاهی حشرات هستند. حشرات ناقل مکانیسم هایمتفاوتی برای انتقال بیماری ها دارند. برخی از پاتوژن ها پس از ورود به بدن ناقل یک سیکل کامل چرخش در بدن حشرهرا طی مینمایند تا آماده انتقال به میزبان جدید از طریق بزاق حشره گردند. برخی دیگر از پاتوژن ها ممکن است درسیستم گوارش حشرات در بخشهای خارجی تر استقرار پیدا کرده و منتظر انتقال باشند. در هر کدام از این شرایطواکنشهای ملکولی بین پاتوژن و ملکولهای درون همولنف حشره، شامل کربوهیدراتها، پروتئین ها و آنتی بادی ها نقشتعیین کننده ای در موفقیت یا عدم موفقیت انتقال پاتوژن به میزبان جدید دارد. تداخل در این مکانیسم میتواند مانع ازانتقال بیماری توسط ناقل گردند. تکنیک های ملکولی این امکان را به ما میدهد تا با کشف نقاط حساس و کلیدی اینفرایند نسبت به اختلال در سیستم انتقال بیماری اقدام نمائیم. شناسائی تهدید های احتمالی آینده و مطالعه مکانیسم های مربوطه برای تهدید های بلقوه میتواند ضامن موفقیت در برنامه ریزی پدافند غیر عامل گردد.

بیماری های گیاهی، ناقل، اختلال در سیتم انتقال، دانش ملکولی