تحلیل هندسی معماری مسجد شیخ لطف الله اصفهان جهت تعیین ارتباط هندسی نمازخانه با جلوخان ورودی بنا

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: ماهنامه باغ نظر، دوره: 10، شماره: 26
  • کد COI اختصاصی: JR_BAGH-10-26_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 4468
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی دهار

کارشناس ارشد معماری ، مربی ، عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد آبادان ، آبادان ، ایران ،

رضا علی پور

کارشناسی ارشد نقاشی ، مربی ، عضو هیات علمی گروه هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد آبادان ، آبادان ، ایران

چکیده

معماری مساجد در هنر اسلامی ، جایگاه ویژه ای دارد . ترجمان اندیشه ها و اعتقادات هنرمندانی است که زندگی خویش را برای رسیدن به یگانگی و وحدت صرف کرده اند . مسجد شیخ لطف الله از بناهای با ارزش و زیبای معماری ایرانی - اسلامی دوره صفوی است که به دست معمار نامدار آن دوران ، «محمدرضا اصفهانی» و به فرمان شاه عباس اول ، در مجموعه میدان نقش جهان اصفهان ساخته شد . اهمیت این بنا، در معماری و تزیینات کاشیکاری آن است که سرشار از ذوق زیبایی شناسی بوده و بر ارزش بنا افزوده است. هندسه دقیق این بنا در طراحی و اجرا ، هر محققی را به تأمل وا می دارد ، که این بنا توسط معمار توانمندی به اجرا درآمده که با ایمانی مذهبی و الهامی آسمانی ، الگویی از معماری ایرانی - اسلامی را به نمایش گذاشته است . تحلیل هندسی معماری مسجد شیخ لطف الله اصفهان ، برخی از مبانی فکری موثر در طراحی این بنای ارزشمند را اشکار می سازد. موقعیت مسجد ، در ضلع شرقی میدان نقش جهان که براساس نسبت طلایی مقرر شده ، و همچنین جابه جایی فضای نمازخانه نسبت به محور تقارن ورودی بنا ، انگیزه بخش انجام این تحقیق است. سوال طرح شده این است : آیا مکان یابی نمازخانه با توجه به انحراف آن از محور تقارن ورودی بنا ، ارتباط هندسی معینی با موقعیت ورودی ساختمان در بدنه میدان دارد ؟ در این مقاله ، براساس فرضیه پژوهش ، مبنی بر وجود ارتباط هندسی معین میان فضای نمازخانه و جلوخان ورودی بنا ، ابتدا یک مدل هندسی طرح شده و سپس با انطباق آن بر پلان بنای مسجد ، فرضیه به اثبات می رسد و بخشی از منطق شکل گیری اثر آشکار می شود. نتیجه حاصل از تحقیق ، مبین این مطلب است که ابعاد فضای نمازخانه متناسب با ابعاد جلوخان ورودی بناست و مکان یابی این فضا در ارتباط با موقعیت یابی ورودی بنا در بدنه میدان معین ، و یک فرآیند هندسی به هم پیوسته است . روش پژوهش در این مقاله ، تحلیلی - توصیفی است و از طریق تحلیل هندسی بنا به نتیجه رسیده است . ابتدا پلان مسجد و موقعیت آن در میدان ارایه شده و با تحلیل هندسی آن ، به اثبات فرضیه پرداخته شده است.

کلیدواژه ها

معماری اسلامی ، مسجد شیخ لطف الله ، هندسه ، نسبت طلایی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.