بررسی و الگوشناسی مکان یابی مساجد عصر نبوی در مدینه (مقدمه ای برای دستیابی به اصول مکان یابی مسجد در شهر اسلامی)
- سال انتشار: 1390
- محل انتشار: ماهنامه باغ نظر، دوره: 8، شماره: 16
- کد COI اختصاصی: JR_BAGH-8-16_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1137
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد معماری. دانشگاه علم و صنعت ایران.
پژوهشگر دکتری معماری. دانشگاه علم و صنعت ایران
عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه علم و صنعت ایران
چکیده
مطالعه الگوی نبوی و شیوه اصلاح ساختار شهرهای قبل از اسلام به ویژه مدینه و شکل گیری نخستین شهرهای اسلامی، برای تحقق ارزش های اسلامی در شهرسازی جدید اهمیت زیادی دارد. این تحقیق به روش تفسیر تاریخی و استدلالی به بررسی شواهد مربوط به این تحولات میپردازد و تلاش میکند از شیوه مکانیابی مساجد توسط پیامبر در مدینه الگوبرداری نماید. براساس یافته های این پژوهش، ساختار مدینه قبل از اسلام، ساختار باغ محله ای با محله های پراکنده می باشد. ساختار قبیله ای شهر به واسطه پراکندگی منابع آب و پوشش گیاهی، تقویت شده و تغییرات کالبدی نیز همزمان با تغییرات فرهنگی، سیری از کثرت به وحدت دارد. اگرچه این وحدت به تنوع قومی عنایت خاص داشته و منکر قبایل گوناگون نیست. عامل ایجاد چنین توازنی بین قومیت گرایی و وحدت گرایی را میتوان نوع و جایگاه مساجد دانست. مساجد محلی و مسجد جامع، به صورت سامانه ای هماهنگ با اولویت دادن به وحدت، به وجود طوایف گوناگون اصالت می بخشد. پیامبر(ص) مکان یابی محل سکونت و مسجد را به راهنمایی الهی و توقف شترشان موکول کردند. این مکان حاشیه ای، در انتهای یکی از انشعابات بازار بود که دسترسی مناسبی از تمام نقاط شهر به مسجد را فراهم می آورد. مراکز متعدد قبیله ای به تدریج به مرکز شهر با محوریت مسجد منتقل گردید. مساجد محلی نیز در موقعیت های خاص احداث و بعدها مرکز محله با محوریت مسجد ایجاد شد. « مسجد النبی» از نظر کالبدی نقش شاخصی در شهر نداشته ولی از نظر عملکردی بسیار نقش مهمی دارد و کاربری های خاص اجتماعی که به قداست مسجد لطمه می زند در محلی به نام بلاط در میدان گاهی مقابل مسجد انجام می شده است.کلیدواژه ها
مکان یابی، مسجد جامع، مسجد محلی، مسجد بازار، مدینه النبی، حریممقالات مرتبط جدید
- تحلیل آیندهنگر مداخلات شهری مبتنی بر طراحی پایدار در کاهش مصرف منابع و ارتقای تابآوری بافت های فرسوده شهری
- تحلیل فضایی و ارزیابی تاب آوری بافت تاریخی یزد در برابر بحرانهای طبیعی (سیل)
- تحلیل تاثیر استراتژی های شفافیت بر روی کاهش فساد
- گفتمان نظریه برساخت و نظریه هویت شناسی حکمرانی یکپارچه شهری و روستایی
- بررسی جایگاه شاخص های شهرسازی ایرانی - اسلامی در قوانین و مقررات و برنامه های توسعه شهری کشور
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.