استفاده از روش های مبتنی بر تجزیه واریانس در مطالعه پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های جو در اقلیم سرد ایران

  • سال انتشار: 1387
  • محل انتشار: دهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران
  • کد COI اختصاصی: NABATAT10_282
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1007
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ایمان کامرانفر

عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

عبدالهادی حسین زاده

عضو هیات علمی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

محمد رضا بی همتا

عضو هیات علمی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

حمیدرضا نیکخواه

عضو هیات علمی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

چکیده

به منظور شناسایی ژنوتیپ های با عملکرد بالا و در عین حال پایدار و سازگار به مناطق سرد کشور، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و با استفاده از 20 رقم و لاین پیشرفته مناطق سرد در نه ایستگاه تحقیقاتی مناطق مذکور و در طی سالهای زراعی 82-81 و 83-82 انجام شد و عملکرد دانه و سایر صفات مرتبط ثبت شد. نتیجه تجزیه واریانس مرکب در شرایط ثابت بودن ژنوتیپ و تصادفی بودن سال و مکان حاکی از معنی داری اثر متقابل مکان × سال، ژنوتیپ × سال و ژ نوتیپ × سال × مکان بود . مقایسه میانگین ژنوتیپ ها و مکان ها با استفاده از آزمون دانکن چند دامنه ای برای شرایط ثابت انجام شد که ژنوتیپ 13 و مکان تبریز واجد حداکثر عملکرد دانه بودند . جهت تفسیر مفیدتر این اثر متقابل، از روش های مختلف تجزیه پایداری مبتنی بر تجز یه واریانس استفاده شد . بر اساس آماره واریانس محیطی رومر، ژنوتیپ های 6 و 20 به عنوان ژنوتیپ های با عملکرد بالا و با پایداری بالا و بر اساس دیگر آماره نوع I، یا ضریب تغییرات محیطی فرانسیس کاننبرگ ژنوتیپ 13 واجد این شرایط معرفی شد . نتایج مطالعه پایداری بر اساس آماره های نوع II، شامل اکووالانس ریک، واریانس پایداری شوکلا، واریانس پلستد و پترسون و واریانس پلستد، به نتایج کاملا مشابهی منجر شد که بر اساس آن ژنوتیپ 13 به عنوان ژنوتیپ مطلوب معرفی شد. جهت تفکیک اثر متقابل به دو نوع تغییر در رتبه و تغییر در مقدار، از روش مور استفاده شد که بر اساس آن 90/15% مجموع مربعات اثر متقابل ناشی از تغییر رتبه ژنوتیپ ها بود که حاکی از پیچیدگی زیاد این اثر بود . در عین حال بر اساس مجموع مربعات همبستگی ناقص و مجموع مربعات نامتجانسی واریانس، ژنوتیپ 13 به عنوان ژنوتیپ برتر معرفی شد . جهت تأکید برجزء غیر قابل پیش بینی اثر متقابل ژنوتیپ × سال، واریانس درون مکانی لین و بینز و ضریب تغییرات آن به عنوان آماره های نوع IV ، محاسبه شدند که به ترتیب ژنوتیپ های 6 و 20 و ژنوتیپ 13 به عنوان ژنوتیپ های برتر معرفی شدند . بنابراین بر اساس جمع بندی نتایج روش های مختلف ژنوتیپ 13 با دارا بودن حداکثر میانگین عملکرد دانه، در غالب روش ها جزء ژنوتیپ های پایدار قرار گرفت و به عنوان ژنوتیپ برتر و مطلوب نواحی سرد کشور شناخته شد.

کلیدواژه ها

جو، اثر متقابل ژنوتیپ در محیط و تجزیه پایداری عملکرد

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.