بررسی ساختار نمادین همنشینی ارکان ماده ( آب، آتش، باد و خاک ) و مدلول های ضمنی– اسطوره ی آن ها در متن معماری کویر

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: دومین همایش ملی معماری و شهرسازی اسلامی
  • کد COI اختصاصی: IAU02_224
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1750
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نگار حیدری متین

کارشناس ارشد معماری اسلامی

مرضیه حاج بابایی

کارشناس ارشد معماری اسلامی

چکیده

در دیدگاه انسان سنتی ، طبیعت با تمامی مظاهر شکوهمند و مهیب اش خود باطنی رمزآلود و مقدس داشت . هر یک از لایه ها ی اسطوره یی ، تشکیل دهنده ی طبیعت (آب، آتش، باد و خاک) در نظام معماری سنتی ، بنابر قواعد معنایی و ساختاریهمنشین یگدیگر شده تا اسطوره ها تولید کننده ی رمزها و نشانه ها گردند .مظاهر این رمز پردازی در کالبد و معنای معماری ایرانی – اسلامی در تزیینات ، مصالح ، فرم ها و حجم ها تجلی می یابد و نیز در عناصری که به ارکان ماده وجود می بخشند ،همچون بادگیرها ، خیشخان ها ، نورگیرها در جداره ها و سقف ها ، حوض ها و جوی ها و در نهایت در کالبدی که سراسرخشت و خاک است و از پس بافت های فرهنگی به مرور زمان به فرم هایی طبیعی در هنر و معماری بدل گشتند ، فرم هایی همچون ، چهار باغ ها ، چهار طاقی ها .برای باز خوانی از رموز این ساختار های نمادین در معماری نیاز به بازشناسی عواملموثر در فرهنگ ایرانی است . ایرانیان پس از اسلام ، بسیاری از اعتقادات مذهبی شان را با زبانی دیگر در قرآن باز می یابند ونه تنها آنها را به دست فراموشی نمی سپارند ، بلکه سعی در تکمیل نمودن آن در غالب دین جدید می نمایند .از این رو بسیاری از مفاهیم رمزی معماری پیش از اسلام که بنابر اسطوره ها و دین زرتشت ظهور می یابد ، پس از اسلام با دیدگاهتوحیدی معمار مسلمان به صورت اصیل تر ، در مصادیق معماری تکمیل می گردد . از این رو در مورد هر یک از عناصر ،پس از بازخوانی معنای آن در ایران باستان و به ویژه آیین زرتشت ، به بررسی جنبه هاینمادین آن در قرآن پرداخته و پس از کشف مفاهیم آنها در منابع فرهنگی ، به یافتن مصادیق مناسب با آن مفهوم در متن معماری ایران در دوران پیش و پس از اسلام پرداختیم و در نهایت این تلاش منجر به یافتن رموزی گشت که از پس تاریخ به فرم هایی طبیعی در معماری ایران بدل گشته بودند .

کلیدواژه ها

ماده، اسطوره ی عناصر چهارگانه، آب، آتش، خاک، باد

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.