سپیده قابوسی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه غیرانتفاعی کمال الملک نوشهر
نیوشا نبی بخش - کارشناسی معماری،دانشگاه مازندران

بازار از نخستین آثار تمدن بشری بوده که به مثابه عرصه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، همواره نقش بارزی در استمرا حیات انسان ها و جوامع داشته است. بازارهای هفتگی گونه ای از بازارهای موقت هستند که از دیرباز محل خرید و فروش محصولات کشاورزی و دامی روستاییان و تبادل آن با محصولات شهری بوده است. در استان مازندران به علت شرایط مساعد اقلیمی و رونق کشاورزی و دامپروری از یک سو، و فاصله کم بین روستاها و شهرها از سوی دیگر، بازارهای هفتگی از گذشته تا کنون بیش از سایر نقاط کشور رونقش داشته اند و نقش پررنگی در اقتصاد و فرهنگ بومی منطقه ایفا می کنند. می توان گفت که این بازارها مشخصه هویتی شهرهای شمالی و علی الخصوص شهرهای استان مازندران به شمار می روند. با توجه به کارکردهای اقتصادی و اجتماعی گسترده این بازارها در استان مازندران و سهم آنها در احیای هویت بومی منطقه، نیاز به شناخت آنها و دستیابی به الگوهایی جهت حفظ حیات و پویایی شان بیش از پیش احساس می شود. لذا در تحقیق پیش رو هدف آن است تا با مطالعات میدانی و بررسی نمونه های موردی (بازارهای هفتگی بابل و بابلسر و امیرکلا و نوشهر) و تحلیل آنها با استفاده از روش تحقیق تحلیلی- پیمایشی، به الگوهای ساختاری و کالبدی، سیستم های سازماندهی فضایی و ا ولویت های حرکتی و سیرکولاسیون در این بازارها دست یافته شود تا نهایتاً با تحلیل اطلاعات و مدل های بدست آمده، گونه شناسی ساختاری و کالبدی بازارهای هفتگی نامبرده حاصل شود. نتیجه تحقیق پیش رو می تواند در آینده به عنوان مرجعی برای هر گونه تغییر، سازماندهی، طراحی و یا داخله در بازارهای هفتگی استان مازندران، از سوی سازمان های ذیربط، مورد استفاده قرار گیرد.

بازار،هفتگی، گونه شناسی کالبدی، الگوی ساختاری، سیستم سازماندهی فضایی، سیرکولاسیون