باقر سرداری - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد خوی

بسیاری از صاحبنظران، تربیت را مقوله ای زمینه مند دانسته که دربافت اجتماعی و فرهنگی جامعه شکل گرفته و نیز بطور متقابل اثر می بخشند. مطالعات اخیر در بابت رابطه میان آموزش و فرهنگ، نشان می دهد که میان آموزش و فرهنگ یک رابطه دوسویه برقرار ا ست. به طوری که برخی فرهنگ را محصول یک فرایند بین نسلی آموزشی قلمداد نموده و از طرف دیگر، فرایند آموزشی را نیز متأثر از نظام معنایی، ارزشها و هنجارهای موجود در یک جامعه محسوب نموده اند. بندورا بنیانگذار نظریه شناختی- اجتماعی تأثیر رویدادهای محیطی، اجتماعی و فرهنگی را بر روی رفتار فرد بسیار مهم ارزیابی می کند. (سیف، 87، ص 167) امروزه کلاسهای درس همچون دنیای امروز به ترکیبی از نژادها، اقوام، زبان و فرهنگهای گوناگون تبدیل شده اند. به طوری که دانش آموزان هر کدام دارای ویژگی های منصر به فردی هستند که از پیشینه فرهنگی خود به عاریت گرفته اند. (صادقی، 91، ص 34) در گذشته نه چندان دور تصور بر این بود ک ه نظام های تربیتی بایستی بدون توجه به تنوع و گوناگونی فرهنگها برنامه ریزی کنند، اما امروز ناگریز باید در امر برنامه ریزی درسی بایستی به این امر مهم توجه شود. (حیم زاده، 86، ص 29) در این راستا از جمله رسالتهای نظام تعلیم و تربیت در جوامع چند فرهنگی، طراحی برنامه درسی حساس به فرهنگ و پاسخگو به ویژگی های چند فرهنگی است.