ابراهیم علایی - مربی، کارشناسی ارشد مهندسی نرم افزار، مدرس مدعو دانشگاه شهرکرد، دانشکده علوم پایه
مرضیه امیریان فارسانی - دانشجو کارشناسی ارشد، علوم کامپیوتر، دانشکده ریاضی دانشگاه شهید بهشتی تهران

معماری سازمانی تحت فرآیندی به نام فرآیند معماری سازمانی تهیه و تدوین می گردد. این فرآیند پیچیده بوده و معمار می تواند برای کنترل پیچیدگی آن، از چارچوب به عنوان تنظیم کننده ساختار و از سبک به عنوان جهت دهنده به رفتار استفاده کند. در معماری رفتار به ساختار مقدم بوده و با یک ساختار می توان رفتارهای گوناگونی داشت، اما کدام یک از این رفتارها (سبک ها) مناسبتر برای معماری است و نیاز ذینفعان مختلف را مرتفع می سازد؟ برای پاسخ به این سوال نیاز به ارزیابی معماری سازمانی است. همچنین برای اجتناب از تلف شدن سرمایه و زمان که به دلیل برنامه ریزی نامناسب معماری سازمانی رخ می دهد، تعریف و توصیف یک روش برای ارزیابی برنامه معماری سازمانی، قبل از شروع به اجرای معماری سازمانی، می تواند بسیار مفید باشد. به لحاظ اینکه سبک معماری علاوه بر تغییر در رفتار معماری بر خصوصیات معماری نیز تاثیرگذار خواهد بود، برای ارزیابی آن نیاز خواهد بود که ارزیابی معماری علاوه بر کنترل صحت رفتار معماری برخی نیازمندی های غیروظیفه مندی معماری را نیز مورد ارزیابی قررا دهد. یکی از این نیازمندی های غیروظیفه مندی مهم معماری، کارایی آن است. برای آنکه رفتار معماری مورد ارزیابی قرار گیرد، یکی از بهترین گزینه ها استفاده از مدل قابل اجرا می باشد. کنترل رفتار معماری، کارآیی آن را نیز مورد ارزیابی قررا دهد. در این مقاله سعی شده به بررسی روشهای معماری سازمانی ارائه شده توسط دیگران و مقایسه بین آنها همچنین به بررسی مدل های قابل اجرایی مناسب برای ارزیابی رفتار و کارایی معماری و مقایسه آنها پرداخته شود.

معماری سازمانی، ارزیابی معماری سازمانی، روشهای ارزیابی، مدل قابل اجرا