فرهود گل محمدی - عضو بسیج اساتید، استادیار رشته ترویج و آموزش کشاورزی و عضو هیئت علمی تمام وقت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند و همکار دفتر تحقیقات کاربردی
حمید رضوی - عضو هیات علمی و استادیار دانشگاه علوم انتظامی ناجا خراسان جنوبی
معصومه پارسا - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند

استان خراسان جنوبی به عنوان یکی از چهار استان بسیار محروم کشور ایران شناخته می‌شود که عمده اقتصد مردم آن به ویژه در نواحی روستایی بر کاشت و فروش سه محصول مقاوم به کم‌آبی و خشکی و در عین حال باارزش اقتصادی بالا یعنی زرشک، زعفران و عناب استوار می‌باشد. در حدود 98 درصد تولید زرشک کشور در این استان انجام می‌گیرد. انواع زرشک در اکثر کشورهای جهان بیشتر بعنوان یک گیاه دارویی و زینتی شناخته می‌‌شود اما نوع بی‌دانه آن در ایران به صورت یک میوه خشک و بیشتر به عنوان چاشنی به مصرف می‌رسد. این درختجه به دلیل سازگاری فوق‌العاده با شرایط سخت محیطی به ویژه که افزای روزافزون آلودگی‌های زیست محیطی، کاربرد بی‌رویه سموم آفت‌کش و مصرف بیش از حد داروهای شیمیایی منجر به گسترش بیمرای‌ها و اختلالات کبدی شد است با در نظر گرفتن خواص دارویی زرشک در درمان موثر اختلالات کبدی، شایسته است که از تولید فراوان این محصول بومی ایران استقبال کرده ، مزایای آن را به جهانیان بشناسانیم. در این مقاله، نویسنده به معرفی گیاه زرشک، کاشت و داشت و برداشت آن، تاریخچه آن در ایران و جهان،‌خواص و کاربردهای آن، و ارزش اقتصادی و بازاریابی آن در استان خراسان جنوبی می‌پردازد. و در انتها به ارائه راهکارهایی جهت گسترش کاشت و استفاده این محصول در کشور می‌پردازد.

زرشک، زراعت، بازاریابی، خاصیت‌ها، خراسان جنوبی