زینب زمانی دارانی - دانشجوی رشته فیزیولوژی و اصلاح گیاهان دارویی و معطر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان، ایران
شهرام رضوان بیدختی - عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، ایران

پهنه گسترده مراتع و عرصه های طبیعی ایران گنجینه گرانبهایی از انواع گیاهان دارویی است که بسیاری از آنها سابقه دیرینی در طب سنتی و نسخ قدیمی دانشمندان و اطباء این ع لم دارد. حضور مداوم عشایر در عرصههای طبیعی ایران برخورد این افراد را با گیاهان مذکور لاجرم و لانقطع می سازد. از آنجا که در این مناطق دسترسی به بسیاری از منابع بهداشتی و دارویی صنعتی مشکل و گاهی غیرممکن می باشد، آشنایی با این گیاهان می تواند در اغلب موارد در رفع و یا کاهش شدت ناراحتیها و بیماریها کمک شایانی ک ند. این تحقیق مطالعه نقش کوچ عشایر در حفظ اکوسیستم، پایداری و بهره برداری بهینه از منابع گیاهان دارویی در محدوده زاگرس مرکزی می باشد. در این تحقیق با استناد به اسناد و مدارک موجود در م راکز رسمی ارائه دهنده آمار، مناطق عشایر نشین مورد مطالعه مشخص شد. سپس با تهیه پرسش نامه و کمک کارشناسان و افراد بومی داوطلب اطلاعات مورد نیاز به روش مصاحبه فرد به فرد در جامعه آماری بدست آمده و داده ها تجزیه و تحلیل گردید. طی نتایج به دست آمده از این تقیق نشان می دهد که گیاهان دارویی محلی نقش قابل توجه ای در درمان بیماری های عشایر منطقه زارگرس مرکزی دارد که برای درمان بیماریهای موجود در جامه و محیط زندگی خود به طور چشمگیری از آنها استفاده می کنند. از حدود 400 گونه گیاه دارویی بومی منطقه، حدود 38 گونه وجود د ارد. از جمله آویشن، بن سرخ، پونه، خطمی که توسط عشایر منطقه فریدن و فریدونشهر برای درمان بیماریهای رایج از جمله سرماخوردگی، ضدعفونی، سرفه، تب، رماتیسم،التیام زخم ها و ... مورد استفاده قرار می گیرد.

گیاهان دارویی، عشایر، زاگرس مرکزی