معصومه مازندرانی - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
مهرنوش چراغلی - کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

امروزه گیاهان دارویی به عنوان منابع طبیعی که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند، مورد توجه مققین برای استفاده در سامانه های غذایی و بیولوژیک قرار گرفته ا ند. گیاه دارویی تاجریزی سیاه متعلق به تیره Solanaceae از گیاهان علفی و درویی بومی استان گلستان می باشد و معمولاً به سگ انگور شناخته شده است و به عنوان علف هرز رشد می کند و در بسیاری از زمین های زراعی و بخشهایی از استان گلستان یافت می شود. این پژوهش با هدف فیتوشیمیایی عصاره اتانولی (فنل، فلاونویید توتال) و بررسی عملکرد آنتی اکسیدانی عصاره ها با استفاده از سه روش TAC, RP, DPPH در اندام های مختلف گیاه تاجریزی سیاه (برگ، گل، میوه سبز، میوه سیاه، ساقه و ریشه) در دو رویشگاه طبیعی کوهستان زیارت (790 متر) و جلین (15 متر) با روش اسپکتروفتومتری و نتایج در سطح P<0/05 معنی دار ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که به ترتیب میزانفلاونویید و فنل توتال موجود در عصاره برگ های گیاه در مقایسه با سایر اندامها در هر دو رویشگاه (52/88mgQUEg(-1)- 16/2mgGAE/g) بود که مخصوصاً در کوهستان زیارت از بیشترین میزان فلاونوئید و فنل ولی در مقابل ساقه ها از کمترین مقدار آن مواد برخوردار بودند. فعالیت آنتی اکسیدانی با (IC50:378/5±8/94 μg/ml) در IC50: 159/1±4/09 μg/ml), DPPH) در IC50:63/37+3/02 μg/ml), RP در روش TAC بود. بنابراین عصاره ا تانولی برگ ه ا از بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی مخصوصاً در روش TAC برخوردار بود. با توجه به نتایج بدست آمده بنابراین ارتباط مستقیم و مثبتی بین میزان ترکیبات فلاونوئیدی و فنلی با فعالیتآنتی اکسیدانی اندام ها وجود دارد.

تاجریزی سیاه، فعالیت آنتی اکسیدانی، فنل توتال، فلاونوئید توتال، استان گلستان