گونه شناسی نقوش و تزیینات جنگ ادبی امیرشاهی سبزواری محفوظ در موزه متروپولیتن
- سال انتشار: 1404
- محل انتشار: نشریه هنرهای کاربردی، دوره: 5، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_SAAJ-5-3_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 31
نویسندگان
استادیار، گروه فرش و هنر اسلامی، دانشکده هنر، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
استادیار، گروه صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
چکیده
جنگ ادبی محفوظ در موزه متروپولیتن که برخی از اشعار امیرشاهی سبزواری در آن کتابت شده یکی از گلچین های ادبی ارزشمندی است که مزین به هنر تجلید ایرانی، نقوش تذهیب و خوشنویسی به خط نستعلیق است. این جنگ، به همت و با هنر امیر آق ملک بن جمالالدین فیروزکوهی مشهور به امیرشاهی سبزواری، خوشنویس، مذهب، شاعر و موسیقی دان قرن نهم هجری قمری به یادگار مانده است و هم اکنون در موزه متروپولیتن نگهداری می شود. هدف پژوهش، بررسی و گونه شناسی هنر تذهیب این نسخه، جنگ ادبی امیر شاهی سبزواری، است. بر این اساس پرسش اصلی این پژوهش بر این وجه است: نقوش و تزیینات صفحات موجود در جنگ ادبی امیرشاهی سبزواری متعلق به دوره تیموری دارای چه ویژگی های فرمی و ساختاری است؟ این پژوهش از نوع کیفی است که به روش توصیفی_ تحلیلی انجام شده و جمع آوری اطلاعات به روش اسنادی صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که تزیین صفحات متن در نسخه خطی دیوان امیرشاهی سبزواری از ساختار مشابه ی برخوردارند. بخش اعظم کاغذ شامل حاشیه ای با تزیینات ساده و جزئی پردازی طلایی (زرافشان) بر زمینه ی نخودی کاغذ است. نوشتار با خط نستعلیق در زمینه ای با تیره ترین رنگ متن قرار گرفته. کتیبه ی اصلی، شامل قابی تزیینی با عباراتی با خط ثلث است و کتیبه های فرعی به صورت کوچک و معمولا چندتایی با مشابهت رنگ و تزیینات، از کتیبه ی اصلی تبعیت کرده اند. بررسی و شناسایی تزیینات متن و نوع خوشنویسی آن، نشان از وحدت رویه در تمامی صفحات نسخه دارد که احتمالا توسط هنرمند واحدی صورت گرفته و یا محصول یک کارگاه هنری همسان است.کلیدواژه ها
دیوان امیرشاهی سبزواری, کتاب آرایی, نقوش و تزیینات, تذهیباطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.