سیاست گذاری تکنولوژی و بحران های منطقه ای دهه سوم قرن بیست و یکم
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه علوم سیاسی، دوره: 27، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JCKE-27-4_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 51
نویسندگان
استاد، گروه علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
موضوع بحرانهای منطقهای در شمار پروندههایی است که مورد توجه دانشپژوهان و کنشگران قلمرو دانشی روابط بینالملل و مطالعات منطقهای است. این امر از این جهت اهمیت دارد که بحرانهای منطقهای با تسری بر محیط پیرامونی خود ممکن است بر منطقه درگیر بحران و یا نظام بینالملل اثرگذار باشد. بحرانهای منطقهای بسته به تحولات منطقهای و یا زمینههای بحرانزا، در اشکال مختلفی ظهور و بروز مییابند. هدف پژوهش حاضر ارائه فهمی روشن از بحرانهای منطقه ای در دهه سوم از قرن بیست و یکم می باشد. از منظر نویسنده دهه سوم قرن بیست و یکم با عبور از جامعه شبکهای به هوش مصنوعی که متاثر از تحولات «فناورانه» رخ داده است، چونان ظرفی برای بحرانهای طولانی مدت، با شدت زیاد و غافل گیری بسیار بالا در مناطق مستعد بحران عمل میکند. پژوهش حاضر به این مسئله توجه دارد که دهه سوم قرن بیست و یکم با نشانگانی از بحران های هویتی، ساختاری و ژئوپلیتیک از سال های نظام دوقطبی متمایز می شود. بیشتر این بحرانها در تحولات فناورانه ریشه دارد که در سطح جهانی رخ داده است. این تحولات جدید را میتوان در قالب ضرورتهای «ژئواکونومی راهبردی» تحلیل کرد. چنین انگاره ای به مفهوم پیوند ابزارهای صنعتی، راهبردهای امنیت منطقه ای، فناوری نوین و بهره گیری از هوش مصنوعی اشاره دارد. فناوری های ارتباطی و ابزارهای اطلاعاتی می تواند بر معادله قدرت و بقای سیاسی بازیگران تاثیرگذار باشد. علت اصلی شکل گیری چنین فرایندی را باید در واقعیت های «سیاست گذاری فناوری» قدرت های بزرگ و بازیگران منطقه ای دانست. توضیح آنکه فناوری در موج سوم انقلاب فناورانه، قابلیت تکثیر و گسترش دارد و این امر چالش هایی را برای قدرت های بزرگ پدید آورد. اصلی ترین چالش تکثیر قابلیت های فناورانه را باید در «تغییر موازنه قدرت»، «ظهور گروه های هویتی» و «چالش های تصاعدیابنده منطقه ای» دانست. پرسش اصلی مقاله این است که سیاست گذاری فناوری چه ویژگی هایی دارد و چه تاثیری بر بحران های منطقه ای دهه سوم قرن بیست و یکم داشته است؟ فرضیه مقاله این است که «سیاست گذاری فناورانه قرن بیست و یکم به گذار از جامعه شبکه ای به هوش مصنوعی معطوف است و این امر به ظهور نشانه های بحران تصاعدیابنده و منطقه آشوب زده منجر شده است؛ زیرا هرگونه تغییر و تحول در شکل بندی های فناورانه، زمینه تغییر در موازنه قدرت، شکل یابی هویت مقاومت و برساختگی نظم جدیدی در نظام جهانی خواهد شد. علت اصلی چنین فرایندی را باید در موضوعات و مفاهیمی از جمله تغییر موازنه قدرت، ظهور گروه های هویتی و بحران های تصاعدیابنده منطقه ای همانند جنگ اسرائیل در غزه و لبنان جست». هر یک از مولفه های یاد شده را می توان بخشی از سیاست امنیتی بازیگران منطقه ای و قدرت های بزرگ دانست که در مناطق مختلف جهان از جمله غرب آسیا در شکلهای متفاوتی تجلی مییابد. ژئو اکونومی قدرت در جنوب غرب آسیا، ماهیت پیچیده و درهم تنیده ای دارد که هم فهم آن را بسیار دشوار و هم کنشگری در این وضعیت پیچیده را به مولفههای بسیار گره میزند. بحران غزه را می توان در زمره اصلی ترین چالش های امنیتی قرن بیست و یکم دانست که تابعی از ضرورت های «ژئو اکونومی راهبردی» می باشد که بسیاری از معادلات گذشته را دستخوش تغییر کرده است.کلیدواژه ها
سیاست گذاری فناوری, بحران های منطقه ای, موازنه قدرت, فناوری اطلاعات, انقلاب دیجیتالاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.