تعیین گروه های عاملی موثر بر شاخص گرانروی روغن موتور ها به وسیله ی روش FT-IR و برازش خطی چند متغیره بر پایه ی الگوریتم ژنتیک

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه شیمی و مهندسی شیمی ایران، دوره: 39، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_NSMSI-39-1_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 44
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سمانه احسانی

دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

احمد مانی ورنوسفادرانی

دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

یداله یمینی

دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

روغن موتور­ها ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی بسیاری دارند که از آن­ ها می­ توان به گرانروی، شاخص گرانروی، نقطه­ ی اشتعال، نقطه­ ی ریزش و غیره اشاره کرد. گرانروی یکی از مهم­ترین ویژگی­ های روغن بوده و عامل بسیار مهمی در روغن­های صنعتی به حساب می ­آید، زیرا تمام ویژگی­ های طراحی شده برای روغن ­های صنعتی به گرانروی آن­ ها ارجاع داده می­شود. تغییر گرانروی با دما با شاخص گرانروی اندازه ­گیری و بیان می­ شود و برای تشخیص نوع روغن، از این شاخص استفاده می­ شود. هر چه این  شاخص گرانروی بزرگ­ تر باشد نشان دهنده این است که گرانروی روغن نسبت به تغییرهای دما تغییر کم­ تری دارد. درنتیجه با توجه به اهمیت این شاخص در روغن­ های روان کننده، و با توجه به این­ که شاخص گرانروی در روغن موتور­ها تابعی از ترکیب شیمیایی روغن است، در این پژوهش، با استفاده از یک فناوری طیف سنجی ساده مثل فروسرخ تبدیل فوریه (FT-IR)، آنالیز روغن موتور­ها صورت گرفت، سپس به وسیله­ ی روش انتخاب متغیر الگوریتم ژنتیک، GA، عدد موج­ های مهم و تاثیر­گذار بر شاخص گرانروی روغن موتور­ها مشخص شد و معلوم شد ترکیب ­های دارنده­ی گروه­های عاملی آلکیل هالید، آلکن، نیترو، اسید، آلکان، آلکین و الکل بر شاخص گرانروی روغن موتور­ها تاثیر­گذار هستند. مدل سازی شاخص گرانروی روغن موتور­ها به کمک روش برازش خطی چند متغیره (MLR ) صورت گرفت. از روش­ های پیش پردازش گوناگونی مانند روش متمرکز کردن به میانگین و مقیاس گذاری پیش از روش ­های MLR وGA-MLR نیز استفاده شد. نتیجه­های به دست آمده از مدل ­سازی با پارامتر­های گوناگونی مانند ضریب برازش (R۲ ) و ریشه­ ی دوم متوسط خطا­ها ( RMSE) سنجیده شد. مقدارهایR۲ و RMSE به دست آمده با استفاده ازGA-MLR، به ترتیب ۹۹۸/۰و ۹۵۴ /۰  به دست آمدند

کلیدواژه ها

روغن موتور, شاخص گرانروی, طیف سنجی فروسرخ تبدیل فوریه, الگوریتم ژنتیک, برازش خطی چند متغیره

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.