بررسی نگاره نبرد رستم با دیو سپید در مکاتب تیموری و صفوی با رویکرد روایت شناسی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه رهپویه هنرهای تجسمی، دوره: 7، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_RHPTJ-7-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 25
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم فیض اللهی

هنر.علوم انسانی .دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

علی مرادخانی مرادخانی

دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

علیرضا خواجه احمد عطاری

هنر .دانشکده صنایع دستی.دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

گستردگی روایت شناسی در حوزه ی تصویر سبب شده تا نتایج به دست آمده از مقایسه متن و تصویر به عنوان دو رویه متفاوت نشان داده شود. ماهیت بیانی و مستقل تصویر از متن شناخت و فهم تصویر را در تطبیق با متن ادبی ضروری نموده استغیره «نبرد رستم و دیو سفید» از رویدادهای شاهنامه بوده که بعدها در مکاتب مختلف نگارگری مانند مکتب تیموری و صفوی به تصویر درآمده است. سوالی که مطرح است: چگونه می توان این نگاره را با مولفه های روایت شناسانه بررسی نمود؟ هدف این تحقیق شناسایی واحدهای روایی پیرنگ، شخصیت پردازی، زاویه دید، درون مایه، زمان و مکان، برجسته سازی و حذف در متن و تصویر این دو نگاره و بررسی شباهت ها و تفاوت های آن ها با یکدیگر است. روش گردآوری توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و با رویکردی روایت شناسانه انجام گرفته است. نتایج حاصل این است که: نقاشی خلق و بازنویسی مجدد متن بوده به گونه ای که این اثر خلق هنری دیگری برای نقاش است. نقاش درحالی که از شعر پیروی کرده اما سبک او نسبت به هر دوره تاریخی و زندگی زیسته اش متفاوت است. اگرچه در متن (شعر) پیوستگی بین واژه ها وجود داشته و داستان گام به گام و بدون تسلسل با توجه به زمانمندی روایت جلو رفته، اما نقاش همواره با محدودیت هایی مواجه است. بر این اساس لحظاتی از متن را به عنوان رستاخیز اثر برجسته سازی و پیام را با تصویر بیان کرده است. با توجه به بررسی های انجام شده، از میان مولفه های روایت شناسی مولفه حذف و برجسته سازی برای هنرمند از اهمیت بیشتری برخوردار است.

کلیدواژه ها

دوره صفوی, دوره تیموری, نگارگری ایران, شاهنامه, روایت شناسی, نبرد رستم و دیو سپید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.