بازخوانی مفهوم قانون به عنوان منبع تولید قاعده ی حقوقی در اندیشه ی میرزا ملکم خان
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های حقوق تطبیقی، دوره: 28، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_CLRM-28-4_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 81
نویسندگان
Postdoctoral Researcher in History of Law, Faculty of Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
Associated Professor in Private Law, Faculty of Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده
از نیمهی دوم قرن نوزدهم میلادی و در سالهای ابتدایی سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، میرزا ملکم خان اصطلاح جدیدی را به ادبیات حقوقی ایران وارد کرد: «قانون»؛ اما آنچه ملکم خان قانون مینامید، با قانون به مثابه منبع حقوق مدرن صرفا مشترک لفظی است و تفاوتهای بنیادین دارد. لذا، تبیین مفهوم قانون در اندیشهی او برای تفکیک آن از معنای امروزین خود اهمیت دوچندان مییابد. پژوهش حاضر در صدد است قانون برساختهی ملکم خان را از یک سو در پرتو منابع حقوق معتبر در دوران قاجار، یعنی فرمانهای شاه و قواعد فقهی و از سوی دیگر در مقایسه با مفهوم قانون در حقوق مدرن فرانسه مطالعه کند. این مطالعه قصد دارد نشان دهد ملکم خان با مطالبهی قانون در پی ایجاد چه تحولی در منابع حقوق موجود بوده است و چه کاستیهایی در این منابع او را به سمت خواست منبع جدید سوق داده است. پژوهش با رویکرد تحلیلی-تبیینی و با روشی تاریخی نشان خواهد داد که ملکم خان خواهان قانونی است که توسط دولت وضع شود و بیانگر قواعد حقوقی عام باشد. در دیدگاه او، قانون به مثابه منبع انحصاری حقوق در درون مبانی حقوق سنتی جای میگیرد و به کار بردن اصطلاح قانون مساوی با «حاکمیت قانون» نیست. قانون او از نظر ماهوی سنتی و از نظر شکلی مدرن است.کلیدواژه ها
Mirza Malkam Khan, History of Law, Traditional Law, Modern Law., میرزا ملکم خان, تاریخ حقوق, حقوق سنتی, حقوق مدرن.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.