تحلیلی آینده پژوهانه بر جایگاه بازیگران و ذینفعان کلیدی امنیت آبی کشاورزی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه مدیریت آب و آبیاری، دوره: 14، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JWIM-14-4_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 109
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه رزاقی بورخانی

گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.

طاهر عزیزی خالخیلی

گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.

علی اکبر براتی

گروه مدیریت و توسعه کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.

چکیده

تغییر اقلیم و بحران آب از بزرگ ترین نگرانی های بخش کشاورزی است. ازآنجاکه مسئله کمبود آب در درجه اول به مدیریت آن نسبت داده می شود، تامین امنیت آبی مستلزم شناسایی بازیگران و متغیرهای کلیدی آن است. بازیگران کلیدی متعددی، از نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی گرفته تا کشاورزان، در مدیریت بحران آب تاثیر دارند. هدف اصلی این پژوهش تحلیل جایگاه بازیگران و ذی نفعان اصلی اثرگذار در امنیت آبی کشاورزی با روش آینده پژوهی در استان مازندران بود. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه و روش جمع آوری داده ها مصاحبه حضوری بود. تعداد نمونه های موردمطالعه شامل ۱۶ نفر از کارشناسان و خبرگان این حوزه بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل متغیرها و بازیگران از روش مقایسه زوجی مبتنی بر روش شناسی Mactor استفاده شد. براساس نتایج، اثرگذارترین و رقابت پذیرترین بازیگر در امنیت آبی کشاورزی سازمان مدیریت و برنامه ریزی و کم اثرگذارترین نیز شرکت آب و فاضلاب روستایی بود. تشکل های آب بران، شرکت سهامی آب منطقه ای استان و جهاد کشاورزی استان به ترتیب سه بازیگری بعدی بودند که از موقعیت رقابت پذیری بالاتری نسبت به دیگر بازیگران برخوردار هستند. هم چنین، متغیرهای میزان و تنوع منابع آبی، مدیریت و حکمرانی خوب آب کشاورزی، پهنه بندی اراضی کشاورزی و تبیین الگوی کشت مناسب هر پهنه، توسعه سیستم و فناوری های نوین آبیاری نیز موثرترین متغیرهای امنیت آبی بودند. پیشنهاد می شود به منظور تسریع و تسهیل دستیابی به امنیت آبی کشاورزی با نظارت سازمان مدیریت و برنامه ریزی، ایجاد یک کارگروه مشترک از شبکه متخصصان آب مشتمل بر کنش گران و ذی نفعان مختلف، برای برنامه ریزی مشارکتی و یکپارچه مدیریت منابع آبی کشاورزی در دستور کار قرار گیرد.

کلیدواژه ها

بحران آب, تحلیل بازیگران, حکمرانی آب, کشاورزی پایدار, مدیریت منابع آبی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.