بایستگی به کارگیری مفهوم عقلانیت در برنامه ریزی فضایی راهبردی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه آمایش فضا و ژئوماتیک، دوره: 22، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_HSMSP-22-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 129
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هاشم داداش پور

Department of Urban and Regional Planning, Tarbiat Modares University

مجتبی رفیعیان

Department of Urban and Regional Planning, Tarbbiat Modares University

محمدرضا حق جو

Urban planning department, Faculty of Art and Architecture, University of Mazandaran, Babolsar, Iran

چکیده

عقلانیت را می توان یکی از چارچوب های شناخت شناسانه موثر بر نظریه برنامه ریزی دانست، اما این انگاشت از سوی فرا- نوگرایان  انتقاد و انکار شده است. عقلانیت براساس این انتقادها بار ارزشی منفی یافته است، به صورتی که برنامه ریزی عقلانی با فن سالاری سازش ناپذیر و نوعی خودبرتربینی حرفه ای با سطحی نگاری ابزاری مترادف شده است. این مقاله در رویارویی با بایستگی ناشی از اهمیت چالش میان کنش دیالکتیکی دانش و کنش در برنامه ریزی و همچنین پاسخ به تردیدها و نظرات کلیشه ای رواج یافته در برنامه ریزی عقلانی و تردیدهایی که به انکار آن منجر شده است، درپی ابهام زدایی از مفهوم عقلانیت، ردیابی سیر تکامل آن و شناسایی اثرات گونه های مختلف آن بر آن دسته رویکرد های برنامه ریزی شهری است که از انگاشت عقلانیت و نظریه تصمیم گیری عقلانی استفاده کرده اند. پژوهش پایه این مقاله از نوع پژوهش «توصیفی - بیانگر»  بوده و روش تحلیل به کار رفته، روش تحلیل زمان سنجی (کرونولوژیک)  داده های ثانویه مرتبط با موضوع پژوهش و از طریق روش های تحلیل کیفی محتوا و بازبینی سیستماتیک این داده هاست. برونداد این مقاله مدلی مفهومی برای گونه شناسی عقلانیت و سیر تکامل زمانی آن، ردیابی اثرات آن بر رویکرد های برنامه ریزی شهری و همچنین شرح بایستگی به کارگیری این مفهومی در برنامه ریزی فضایی راهبردی بوده است.

کلیدواژه ها

Planning, urban planning, strategic spatial planning, rationality, instrumental rationality, communicative rationality, برنامه ریزی, برنامه ریزی شهری, عقلانیت, عقلانیت ابزاری, عقلانیت ارتباطی.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.