واکاوی زباهنگ مثبت نگری در ضرب المثل های زبان فارسی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: دوماهنامه فرهنگ و ادبیات عامه، دوره: 8، شماره: 34
- کد COI اختصاصی: JR_CGLMO-8-34_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 110
نویسندگان
Professor of TEFL and Educational Psychology, Ferdowsi University, Mashhad, Iran.
Associate Professor of TEFL, Department of English Language and Literature, Faculty of Humanities and Sociology, Golestan University, Iran.
Assistant Professor of Persian Language and Literature, Ferdowsi University, Mashhad, Iran.
MA in General Linguistics, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
چکیده
ضرب المثل ها عبارات زبانی کوتاه به نظم یا نثر هستند که با ساختاری روان نشان دهنده بخشی از فرهنگ و تفکرات مردم جامعه ایاند که آنان را به کار می برند. از این رو، معمولا نسل به نسل منتقل می شوند و با مداقه و موشکافی می توان به ریشه های تاریخی و فرهنگی مستتر در آنان دست یافت. با این توضیح ضربالمثلها را می توان زباهنگ (زبان + فرهنگ) درنظر گرفت که نشان دهنده نوع نگرش، فرهنگ و تفکرات ارزشی مردم هر جامعه هستند. یکی از مواردی که در ضرب المثل های زبان فارسی مشهود است، تفکر مثبت نگری است که می توان آن را نوعی زباهنگ درنظر گرفت. در پژوهش حاضر نگارندگان با استفاده از بخش های هشت گانه الگوی SPEAKING هایمز (۱۹۶۷) به واکاوی زباهنگ «مثبتنگری» در ضرب المثلهای زبان فارسی پرداخته اند. بدین منظور تعداد ۹۹۶۲۱ ضربالمثل زبان فارسی که نشان دهنده فرهنگ و تفکرات اقوام ایرانی و جامعه فارسی زباناند، موشکافی شدند. از این تعداد، به منظور بررسی تفکر مثبت نگری، ۷۷۷ ضربالمثل که بار عاطفی مثبت داشتند، یادداشت و بهمنزله داده های پژوهش درنظر گرفته شدند. این مثلها به صورت کیفی و توصیفی در پرتو الگوی هایمز تحلیل شدند تا مشخص شود که زباهنگ مذکور در ضرب المثل های زبان فارسی به چه صورتی نمود پیدا کرده است و اهداف پربسامد آن، چه مواردی را دربر می گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد اهداف پربسامد استفاده از زباهنگ مثبتنگری به موارد پند و نصیحت (۳۰ درصد)، دعوت به شادی و نشاط (۳ درصد)، اغراق و بزرگ نمایی (۵ درصد)، تشویق به اتحاد و همکاری (۴ درصد)، دعا در حق مخاطب (۲ درصد)، پایبندی به عقاید مذهبی (۲۷ درصد)، ترغیب به صبر در کارها (۸ درصد)، و شکرگزاری (۲ درصد) اختصاص یافته است که در بافت های رسمی و غیررسمی با لحن های متفاوتی مانند لحن نصیحت آمیز (۴۵ درصد)، تعریفی (۸ درصد)، امیدوارانه (۳۶ درصد)، طنزآمیز (۸ درصد) و دعایی (۴ درصد) بهکار رفته اند. از آن جایی که بالاترین بسامد از نظر هدف در زباهنگ «مثبت نگری» متعلق به پند و نصیحت دادن به طرف مقابل است و لحن نصیحت آمیز نیز بیشترین مورد کاربرد لحن را به خود اختصاص داده است، بهنظر می رسد با توجه به فرهنگ قوی و غیرمستقیم گویی ایرانیان، آنان به صورت ضمنی نظرات خود را در قالب پند و نصیحت به دیگران منتقل می سازند.کلیدواژه ها
Language, culture, cultuling, Hymes’s SPEAKING Model, proverbs., زباهنگ, مثبت نگری, الگوی SPEAKING هایمز, ضرب المثلاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.