بررسی اثرات تغییر اقلیم بر خشک سالی های استان خراسان رضوی با استفاده از شاخص SPEI

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهشهای تغییرات آب و هوایی، دوره: 5، شماره: 19
  • کد COI اختصاصی: JR_CCR-5-19_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 153
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهسان کروژده

دانشجوی دکتری رشته آب و هواشناسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران

کریم امینی نیا

گروه جغرافیا، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران

سیدمهدی ثاقبیان

گروه عمران، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران

چکیده

این مطالعه تغییرات مکانی-زمانی وقوع خشک سالی را در استان خراسان رضوی توسط شاخص استانداردشده بارش–تبخیر و تعرق (SPEI) ارزیابی کرده است. برای این منظور ابتدا مدل­های IPSAL-CM۶، MRI-ESM۲-۰، GFDL-ESM۴ و MIROC۶ از سری مدل­های فاز ششم (CMIP۶) در مقیاس سالانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که GFDL-ESM۴ از بین مدل­های مورد بررسی دارای همبستگی بالاتری با دما و بارش داده­های ایستگاهی است. پس از انتخاب مدل GFDL-ESM۴ با استفاده از نرم افزار CMHyd ریزمقیاس نمایی انجام شده است و از نتایج این مدل برای محاسبه خشک سالی استفاده شد. در این تحقیق برای ریزمقیاس نمایی از روش تغییر عامل دلتا (DCF) برای بارش و دما استفاده شد. همچنین برای پیش­نگری خشک سالی از سناریوی حد واسط (SSP۲-۴.۵) استفاده شد. شدت و فراوانی خشک سالی هواشناسی در دوره تاریخی ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۴ و دوره آینده ۲۰۲۶ تا ۲۰۵۰ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که خشک سالی در استان خراسان رضوی دارای تغییرات زیادی است؛ به طوری که بیشینه فراوانی سالانه خشک سالی در دوره تاریخی ۲۵ درصد است و این مقدار تحت سناریوی SSP۲-۴.۵ به ۳۱ درصد می­رسد. فراوانی و شدت خشک سالی در آینده به ویژه در طول فصول بهار و تابستان به طور قابل توجهی افزایش می­یابد. از نظر جغرافیایی شدت خشک سالی در تمامی فصول در شمال و شرق استان بیشینه است.

کلیدواژه ها

سناریوهای SSP, نرم افزار CMHyd, روش DCF, شاخص SPEI, مدل های CMIP۶

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.