مدیریت بهره برداری از آبخوان دشت کاشان با استفاده ازسیاست جیره بندی دو نقطه ای اصلاح شده

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله هیدروژئولوژی، دوره: 8، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_HYDTR-8-2_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 104
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرضیه قربانی اقدم

دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

حسین خزیمه نژاد

دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

محسن پوررضا بیلندی

دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

هدی قاسمیه

دانشیار، گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

چکیده

مدیریت بهره­برداری از منابع آب به ویژه منابع آب زیرزمینی حائز اهمیت بوده و نیازمند شناخت دقیق خصوصیات آبخوان، تنش های وارده به آن و در نهایت بیلان آب زیرزمینی است. مدل­های شبیه­ساز-بهینه­ساز کمک شایانی به مدیران برنامه­ریز جهت تعیین میزان بهره­برداری بلندمدت و پایدار از آبخوان می­نمایند. بدین منظور تغییرات تراز آبی آبخوان دشت کاشان در دوره آماری ۱۳۸۷-۱۳۹۷ توسط مدل GMS برای ۱۲۵ دوره تنش شبیه­سازی شد. مدل در دو حالت دائمی و غیر دائمی برای دوره (۱۳۹۵-۱۳۸۷) واسنجی و برای دوره (۱۳۹۷-۱۳۹۵) صحت­سنجی شد. نتیجه، افت آب زیرزمینی به میزان ۴/۴ متر در طول ۱۰ ساله مطالعاتی بود. به جهت واقع شدن این دشت در کمربند خشک اقلیمی و نبود بارش موثر جهت تغذیه مناسب آبخوان، در این مطالعه تمرکز بر روی مدیریت برداشت از آبخوان با استفاده از سیاست جیره­بندی دو نقطه­ای اصلاح­شده بود. این سیاست به خوبی توانست از افت شدید و بحرانی آب زیرزمینی جلوگیری کرده و افت را از ۴۴/۰ به ۳۱/۰ متر در سال کاهش دهد و باعث ذخیره ۲۵۵ میلیون مترمکعب آب در هر سال در آبخوان گردد. اگرچه نیل به این نتیجه باعث کاهش اعتمادپذیری و افزایش عدم تامین نیازها می­گردد ولی از بروز خشکی­ها با شدت زیاد جلوگیری و خسارات جبران­ناپذیر را کم می­نماید.

کلیدواژه ها

بهره برداری پایدار, سیاست جیره بندی, مدل شبیه ساز-بهینه ساز آب زیرزمینی, واسنجی, GMS

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.