تحلیل انتقادی دیدگاه الکساندر دی.کنیش درباره روش تفسیری غزالی و ابن عربی
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: نشریه قرآن پژوهی خاورشناسان، دوره: 19، شماره: 36
- کد COI اختصاصی: JR_QKH-19-36_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 124
نویسندگان
سطح ۴ حوزه و مدیر مرکز تخصصی مذاهب اسلامی (سطح۳) حضرت ولی عصر(عج) گرگان، ایران
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، ایران (نویسنده مسئول)
استادیار گروه آموزش معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
چکیده
مقاله پیش رو، به بررسی دیدگاه الکساندر دی.کنیش (Alexander D. Knysh)، نویسنده مقاله «تصوف و قرآن» در دائره المعارف قرآن لایدن درباره روش تفسیری غزالی و ابن عربی می پردازد. کنیش با استناد به ظاهر برخی از متون غزالی، تفسیر یا تاویل از نگاه وی را همانند تعبیر و تاویل خواب و رویا دانسته است. این نظریه، از نظریه برخی از فیلسوفان متقدم همچون ابن سینا سرچشمه می گیرد که تفسیر قرآن را رمزگشایی از باطن و حقیقت آن دانسته اند. همچنین کنیش، ابن عربی را به بیان نکردن روش تفسیری و پیروی نکردن از منطق متعارف فهم متن و نیز به خدمت گرفتن قرآن در جهت اثبات نظریه وحدت وجود متهم کرده است. نگارنده با استناد به آثار غزالی و ابن عربی و با روش تبیینی - تحلیلی، به این نتیجه رسیده است که غزالی نیز همچون اهل معرفت، تاویل را به معنای عبور از ظاهر به باطن کلام دانسته و به ابقاء ظواهر آیات معتقد است، نه اینکه ظاهر فقط درحد رمزگشایی از باطن باشد. همچنین تفاسیر ابن عربی روش مند بوده و او در تفسیر و تاویل آیات قرآنی، از هر دو روش علمی و شهودی بهره برده و در لابه لای تفاسیر خود، به مبانی و ملاک های تفسیر عرفانی اشاره کرده و نیز با کشف و شهود، به نظریه وحدت وجود رسیده و پس از تبیین فلسفی آن و بیان فروعات و لوازمش، از آن در تفسیر آیات متشابه و رفع تناقضات ظاهری قرآن بهره جسته و تفاوت آشکاری است بین مستند سازی و تفسیر به رای.کلیدواژه ها
الکساندر دی.کنیش, غزالی, ابن عربی, تاویل, تعبیر رویا, وحدت وجوداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.