تاثیر سالیسیلیک اسید بر برخی پارامترهای مورفو-فیزیولوژیکی و بیان ژن در نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) تحت اشعه UV-B
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: مجله علمی تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، دوره: 31، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_IJRFP-31-1_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 162
نویسندگان
Department of Biology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, I.R. Iran.
Department of Biology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, I.R. Iran
Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran.
Department of Biology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, I.R. Iran.
چکیده
چکیده سابﻘه و هدف: نازک شدن لایه ازن در نتیجه اکسیدهای نیتروژن و هیدروکربن های هالوژنه، سبب افزایش تابش پرتو فرابنفش بر کره زمین شده است. این پرتو می تواند بسیاری از ویژگی های فیزیولوژیکی و آناتومیکی گیاهان را تحت تاثیر قرار دهد. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر اشعه UV-B بر پارامترهای مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیان ژن لیمونن سینتاز (LS) در گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) و تاثیر اسید سالیسیلیک (SA) در کاهش اثرهای مضر این پرتو بر گیاه است. ژن LS در ابتدای مسیر تولید منتول قرار داشته و نقش مهمی در تولید پیش ماده برای تولید منتول دارد.روش تحقیق: این پژوهش در شرایط گلخانه در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با هشت گروه تیماری در سه تکرار روی گیاه نعناع فلفلی انجام شد. تیمارها شامل: ۱) گروه کنترل که هیچ مادهای دریافت نکردند، ۲) SA۰.۵، ۳) SA۱، ۴) SA۲، ۵) UV-B، ۶) SA۰.۵+UV-B، ۷) SA۱+UV-B، و ۸) SA۲+UV-B بودند. گیاهان کشت شده بعد از یک ماه به مرحله ۶ برگی رسیدند و در این مرحله، تیمارها اعمال شد. تیمار سالیسیلیک اسید (SA) در غلظتهای مختلف در طی سه مرحله و به فاصله ۱۰ روز به صورت محلولپاشی بر روی برگها اعمال گردید و یک روز بعد از محلول پاشی دوم، تیمار UV-B به مدت ۸ روز متوالی و هر روز ۴۰ دقیقه اعمال شد. سپس پارامترهای مختلف مورفو- فیزیولوژیکی بررسی شد. برای ارزیابی بیان ژن، نمونهبرداری از برگها، یک روز بعد از اتمام تیمار UV (مرحله اول برداشت، ۱۸ روز بعد از اسپری SA) و بعد از زمان بازیابی (ریکاوری) (مرحله دوم برداشت، ۳۰ روز بعد از اسپری SA) انجام شد.یافتهها: نتایج نشان داد که اشعه UV-Bباعث کاهش معنیدار وزن تر و خشک ریشه در مقایسه با گروه کنترل شد. بیشترین وزن تر و خشک ریشه در گروه تیماری SA۱mM و کمترین آن در تیمار UV-B مشاهده شد. تعداد برگها تحت تیمار UV-B نسبت به گروه کنترل کاهش معنیدار یافت. بیشترین تعداد برگ در تیمار SA۰.۵mM و کمترین آن در UV-B مشاهده شد.UV-B مقدار پروتئین محلول ریشه و اندام هوایی را به شکل معنیدار کاهش داد. حداکثر مقدار پروتئین محلول اندام هوایی در تیمار SA۲mM در ریشه در تیمار SA۲+UV-B و کمترین مقدار پروتئین محلول ریشه و اندام هوایی در تیمار UV-B مشاهده شد. تحت تیمار UV-B در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنیدار در میزان آنتوسیانین مشاهده شد. بیشترین میزان آنتوسیانین در گروه تیماریSA۱+UV-B و کمترین آن در گروه کنترل مشاهده گردید. افزایش معنیدار در میزان پرولین ریشه و اندام هوایی از دیگر اثرهای تابش UV-B بود. بیشترین مقدار پرولین در SA۰.۵+UV-B و کمترین آن در گروه کنترل مشاهده شد. میزان بیان ژن LS در مرحله دوم (مرحله بازیابی) نسبت به مرحله اول افزایش یافت.نتیجهگیری: نتایج نشان داد که اشعه UV-Bباعث کاهش معنیدار وزن تر و خشک ریشه، تعداد برگها و پروتئین محلول و افزایش معنیدار میزان آنتوسیانین و پرولین نسبت به گروه کنترل شد. میزان بیان ژن LS در مرحله دوم (مرحله بازیابی) نسبت به مرحله اول افزایش یافت. نتایج نشان داد که تیمار با اسید سالیسیلیک موجب کاهش آسیب ناشی از اعمال اشعه UV-Bدر گیاه نعناع فلفلی شد.کلیدواژه ها
LS gene, Peppermint plant, salicylic acid, UV-Bاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.