ارزیابی پایداری عملکرد علوفه در جمعیت های علف باغ (Dactylis glomerata L.) در شرایط دیم با استفاده از آماره های ناپارامتری
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: مجله علمی تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، دوره: 31، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_IJRFP-31-2_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 129
نویسندگان
گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، کردستان، ایران
گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، کردستان، ایران
عضو هیات علمی مرتبه استاد موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، کردستان، ایران
چکیده
سابقه و هدف:علف باغ (Dactylis glomerata L.) گیاهی از تیره گندمیان(Gramineae)، زیر تیره Pooideae و راسته Cyperales میباشد. امروزه استفاده از این گیاه به عنوان علوفه برای ایجاد چراگاه های طبیعی در برنامههای احیای مراتع، به صورت خالص یا مخلوط با سایر گراس ها و لگومهای مرتعی، مورد توجه قرار گرفته است. بررسی پایداری و سازگاری ژنوتیپ ها در شرایط محیطی متفاوت برای معرفی ژنوتیپ برتر جزء اهداف اصلی برنامه های اصلاح نباتات می باشد. با توجه به تنوع شرایط آب و هوایی مناطق مختلف کشور مطالعه و شناخت اثر متقابل ژنوتیپ × محیط دارای اهمیت زیادی است. روش های آماری متعددی از قبیل روش های آماری پارامتری و ناپارامتری برای مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ × محیط پیشنهاد شده است. تجزیه پایداری عملکرد در روشهای ناپارامتری ساده تر از روشهای پارامتری بوده و، سبب کاهش انحراف حاصل از داده های پرت شده و به پیش فرض های موجود در توزیع نرمال داده ها نیازی ندارند. بنابراین، این پژوهش به منظور بررسی پایداری عملکرد علوفه خشک ۳۶ جمعیت علف باغ در شرایط متفاوت آب و هوایی شمال غرب و غرب کشور ایران با استفاده از روشهای ناپارامتری انجام گرفت.مواد و روشها:بذر تعداد ۳۶ جمعیت علف باغ در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در استانهای کرمانشاه، همدان، زنجان و اردبیل در سال ۱۳۹۰ بصورت دیم کشت شدند و از لحاظ ظرفیت تولید علوفه خشک به مدت دو سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی تنوع ژنتیکی جمعیتها با تجزیه واریانس مرکب و مقایسه میانگین به روش دانکن انجام شد. پس از حصول اطمینان از معنیدار بودن اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، پایداری عملکرد علوفه خشک ژنوتیپها با استفاده از روش های مختلف ناپارامتری (Ketata و همکاران ، Huehn، Thennarasu، Kang و Fox و همکاران)، مورد تجزیه پایداری قرار گرفت. آمارههای ناپارامتری در نرم افزار Excel ۲۰۱۰ محاسبه شدند و برای رسم نمودارهای بای پلات، تجزیه خوشه ای و تجزیه به مولفه های اصلی از نرم افزار Minitab ۱۶ استفاده شد.یافته ها: نتایج تجزیه واریانس مرکب داده های ۴ محیط در طول دو سال نشان داد که اثر ژنوتیپ، اثر محیط و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط معنیدار است (p< ۰.۰۱). مقایسه میانگین ژنوتیپ ها به روش دانکن، آن ها را در گروههای مختلف قرار داد. روشهای مختلف ناپارامتری ژنوتیپهای متفاوتی را به عنوان ژنوتیپهای پایدار معرفی کردند. مقایسه نتایج پنج روش ناپارامتری استفاده شده برای بررسی پایداری عملکرد علوفه ژنوتیپ ها، نشان داد که دو روش Huehn و Thennarasu در شناسایی ژنوتیپ های پایدار با عملکرد متوسط و سه روش Kang و Ketata و Fox در شناسایی ژنوتیپ های پایدار با میانگین عملکرد بالا کارایی داشتند.نتیجهگیری: براساس پنج روش ناپارامتری و با توجه به عملکرد علوفه خشک، ژنوتیپ های ۱۴G (آمریکا)، ۱۵G (کرج)، ۲۹G (ارومیه)، ۳۵G (بانک ژن)، ۲۰G (ملایر) و ۲۴G (روسیه) به عنوان ژنوتیپهای برتر شناسایی شدند. از این رو می توان آن ها را به عنوان ژنوتیپهای منتخب برای کشت در مکان ها و مناطق مشابه معرفی کرد و یا اینکه از آنها به عنوان ژرم پلاسمهایی با ارزش اصلاحی بالا در برنامه های بهنژادی علف باغ بهره برد. در میان پنج روش تجزیه پایداری ناپارامتری، روش Ketata و همکاران بیشتر ژنوتیپ های پایدار با عملکرد علوفه خشک بالا را پوشش داد، بنابراین به نظر میرسد استفاده از این روش در بررسی پایداری علف باغ و گیاهان مشابه میتواند مناسبتر باشد.کلیدواژه ها
ژنوتیپ, علف باغ, عملکرد علوفه, ناپارامتری, تجزیه پایداریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.