تعیین تغییرات ترسیب کربن و برخی خصوصیات خاک در گرادیان ارتفاعی مراتع شمال سبلان

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه مدل سازی و مدیریت آب و خاک، دوره: 4، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_MMWS-4-1_018
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 127
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اردوان قربانی

استاد/ گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

مهدی معمری

دانشیار/ گروه علوم گیاهی و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی مشگین شهر، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

معصومه عباسی خالکی

دکتری/ گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

سیما لازمی زارع

کارشناسی ارشد، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

مهسا بقایی

کارشناسی ارشد/ گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

کاظم هاشمی مجد

دانشیار سابق/ گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

میکاییل بدرزاده

استادیار/ گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

بهنام بهرامی

کارشناسی ارشد/ گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

در تحقیق حاضر، ظرفیت ترسیب کربن و ارتباط آن با برخی خصوصیات خاک و پوشش سطح خاک بررسی شده است. نمونه برداری در شمال کوه سبلان در شش مکان، شامل سه مکان با پوشش علف- بوته زار و سه مکان علفزار در سه طبقه ارتفاعی کم تر از ۲۰۰۰، ۲۰۰۰-۲۵۰۰ و بیش تر از ۲۵۰۰ متر از سطح دریا انجام شد. در هر مکان نمونه برداری خاک در دو عمق صفر تا ۱۵ و ۱۵ تا ۳۰ سانتی متری انجام شد. در هر یک از مکان های مورد بررسی سه ترانسکت به طول ۱۰۰ متر و در امتداد هر ترانسکت، ۱۰ پلات یک مترمربعی مستقر شد. برای مقایسه کلی خصوصیات دو رویشگاه علف-بوته زار و علف زار و نیز بررسی اثر متقابل عوامل ارتفاع و نوع رویشگاه از آزمون GLM و برای مقایسه میانگین ها از آزمون چند دامنه ای دانکن استفاده شد. ارتباط بین صفات اندازه گیری شده خاک و ترسیب کربن نیز با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون بررسی شد. نتایج نشان داد که با افزایش میزان ارتفاع در دو رویشگاه مورد بررسی (علف زار و علف-بوته زار) کربن ترسیب شده خاک، افزایش پیدا می کند. هم چنین، نتایج حاکی از آن است که عمق خاک نیز به طور معنا داری بر توان ترسیب کربن تاثیرگذار است. به طوری که بیش ترین میزان ترسیب کربن خاک به ترتیب به عمق صفر تا ۱۵ سانتی متری خاک در رویشگاه علف زار با ارتفاع بیش از ۲۵۰۰ متر (۵۳/۷۰ گرم بر سانتی متر مربع)، سپس عمق صفر تا ۱۵ سانتی متری رویشگاه علف -بوته زار در ارتفاع بیش تر از ۲۵۰۰ متر (۹۸/۶۳) و عمق ۱۵ تا ۳۰ سانتی متری خاک رویشگاه علفزار در ارتفاع ۲۰۰۰-۲۵۰۰ متر (۷۳/۶۲) بوده و کم ترین مقدار آن نیز متعلق به عمق ۱۵ تا ۳۰ سانتی متری خاک رویشگاه علف-بوته زار در طبقه ارتفاعی کم تر از ۲۰۰۰ متر (۵۳/۱۱) است. نتایج تحلیل همبستگی ترسیب کربن در رویشگاه ها و طبقات ارتفاعی مختلف، حاکی از رابطه منفی با درصد شن، اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک بوده و همبستگی مثبت با درصد رس و سیلت، درصد کربن آلی و ماده آلی، درصد کربن و ماده آلی ذره ای و نیتروژن خاک است.

کلیدواژه ها

ترسیب کربن, خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک, رویشگاه مرتعی, شهرستان مشگین شهر, استان اردبیل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.