همبستگی فضایی دماهای فرین و تغییرات پوشش گیاهی در حوزه های آبخیز ایران
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: مجله علمی سامانه های سطوح آبگیر باران، دوره: 12، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JIRCSA-12-2_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 148
نویسندگان
Former Ph.D. Student, Department of Natural Resources, Faculty of Agriculture & Natural Resources, University of Hormozgan, Bandar Abbas, Iran, Email: j.momenidamaneh.phd@hormozgan.ac.ir
Associate Professor, Department, of Watershed Management, Natural Resources Faculty, University of Birjand, Birjand, Iran, Email: tajbakhsh.m@birjand.ac.ir
Assistant Professor, Department of Watershed Management, Natural Resources Faculty, University of Birjand, Birjand, Iran, Email: Chezgi@birjand.ac.ir
Former Ph.D. Student, Department of Natural Resources, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Hormozgan, Bandar Abbas, Iran, Email: Email: ehsantamasoki@yahoo.com
چکیده
تغییرات در پدیده های اقلیمی حدی مانند دوره های طولانی روزهای داغ و یا بارش های سنگین تاثیر بسیار زیادتری از تغییرات در میانگین های اقلیمی بر جوامع انسانی و محیط می گذارد. هدف این مطالعه بررسی و تحلیل مخاطرات داده های حدی دمایی و رابطه آن با تغییرات شاخص نرمال شده تفاوت پوشش گیاهی (NDVI) در حوزه های آبخیز شش گانه ایران است. در این پژوهش از داده های ماهانه بارندگی ۸۰ ایستگاه سینوپتیک با حداقل ۳۰ سال طول دوره آماری از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۹۵ استفاده شد و مقدار شاخص بارش استاندارد شده (SPI) در دوره ۸ ماهه تا انتهای خرداد محاسبه شد و در سه فاصله زمانی ۱۰ ساله برآورد شد. نتایج نشان داد که مقایسه بین شاخص پوشش گیاهی با مقادیر دمای سطح زمین در ایران وجود دارد که نشان دهنده روند افزایشی شاخص پوشش گیاهی است. در حالی که گزارش های سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری ایران بیان گر آن است که در ۳۰ سال گذشته هم زمان با کاهش و تخریب عرصه های طبیعی، افزایش سطح زراعت (دیم و آبی) را در کشور داشته ایم. این افزایش تاثیر روند کاهشی مراتع و جنگل ها را در میانگین فضایی شاخص پوشش گیاهی خنثی کرده است. دستاورد پژوهش پیش رو از این لحاظ قابل تامل است که نشان می دهد افزایش در میزان سبزینگی کشور نتیجه کاذبی است و می تواند روند کاهشی عرصه های طبیعی (جنگل و مرتع) را در تحلیل ها کم رنگ کند. در نهایت اگر تغییر کاربری در کشور ادامه دار باشد، و با کاهش بارش و افزایش فرین های دمایی خشک سالی ها تشدید شود؛ کشور به سمت افزایش عرصه های بیابانی و تخریب سرزمین پیش خواهد رفت. برای جلوگیری از هدررفتن آب در حوزه های آبخیز کشور، با اجرای اقدامات آبخیزداری و آبخوانداری و اعمال مدیریت جامع حوزه های آبخیز اثر خشک سالی کاهش داده شود.کلیدواژه ها
Limit temperatures, vegetation index, standard precipitation index, watersheds, دمای حدی, شاخص پوشش گیاهی, شاخص استاندارد بارش, حوزه های آبخیزاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.