تبیین تلاقی هنر و معلولیت در مواجهه با افراد طیف اتیسم
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه جلوه هنر، دوره: 16، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JJHJOR-16-2_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 75
نویسندگان
دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. ایران.
استادیار گروه پژوهش و تاریخ هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران، نویسنده مسئول.
، دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
چکیده
در چند سال اخیر، اختلال طیف اتیسم با دامنه گستردهای از نابهنجاریهای رفتاری، شناختی و عصبی بهعنوان یک موضوع اجتماعی و پزشکی در فضای مطالعاتی و انتقادی معلولیت مورد توجه قرار گرفته است. یکی از شاخههای اصلی این مطالعات موضوع تلاقی هنر و معلولیت است که در دو منظر متمایز قابل بررسی است: هنردرمانی و هنر معلولیت. این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری دادهها از طریق اسناد و منابع مکتوب صورت گرفته است. با تاکید بر مفهوم تنوع عصبی -که اختلالات عصبی را نه بهعنوان اختلال که بهمثابه تنوع در فهم انسان مطرح میکند- بهدنبال چگونگی تبیین این دو چارچوب هنری و تفاوتهای آنها در مواجهه با افراد طیف اتیسم است و به این پرسش کلیدی پاسخ میدهد که چگونه هنر معلولیت میتواند مرزبندیهای خلقشده توسط هنردرمانی از جمله: دیگری بودن، سلسله مراتب قدرت، تواناسالاری و ناتوانانگاری را از میان بردارد؟ نتایج بهدست آمده نشان میدهد: هنر معلولیت با عاملیت قرار دادن شخص معلول به عنوان هنرمند؛ قوت، هویت و توانمندیهای او را مطرح میکند. بدینترتیب با از بین بردن مرزبندیها، این هنرمند، آثار و تواناییهایش از سوی جامعه هنری بهمنزله هنر رسمی پذیرفته شده، در گالریها، نمایشگاهها و موزهها و ... بهنمایش درمیآید و حتی در مواردی با عنوان پیشگام سبکهای هنری شناخته میشود. این نوع برداشت از هنر در مقابل هنردرمانی قرار میگیرد که بهصورت سیستماتیک و اغلب در مراکز درمانی انجام میشود، هنر را وسیلهای برای بهبود و توانبخشی میداند، شخص معلول را بهعنوان دیگری قلمداد کرده، پیوند او با درمانگر را براساس روابط قدرت شکل میدهد.کلیدواژه ها
کلیدواژهها: هنرمعلولیت, هنردرمانی, مطالعات انتقادی معلولیت, اختلال طیف اتیسماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.