صرف رابطه ای و تحلیل پدیده هایی ایستا از واژه سازی زبان فارسی

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: پژوهش های زبان شناسی، دوره: 17، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JRLU-17-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 113
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عادل رفیعی

دانشیار گروه زبان شناسی، دانشکده زبان های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

صرف رابطه­ای رویکردی جدید به صرف در امتداد صرف ساختی است. . صرف رابطه­ای نشان می­دهد که روابط بین گره های واژگانی به رابطه وراثت محدود نمی­شود و توجیه برخی پدیده­های صرفی در گرو قایل شدن به انواع دیگر روابط در شبکه واژگانی است. این رویکرد علاوه بر نقش زایا در روابط وراثتی  بین طرحواره­ها و عناصر واژگانی تحت تسلط آنها، به روابط غیرزایا و اصطلاحا نقش رابطه­ای برای طرحواره­ها نیز قائل می­شود. برای صورت­بندی انواع روابط در شبکه  واژگانی، صرف رابطه­ای از نظامی نشانه­ای بهره می­برد که برگرفته از دستور موازی است. در نوشته حاضر به چهار نوع پدیده چالش­برانگیز واژه­سازی زبان فارسی می­پردازیم که توجیه آنها در گرو قایل شدن به روابط غیروراثتی است. این پدیده­ها عبارتند از: واژه­های دارای وند­های کرنبری، واژه­های دارای پایه­های کرنبری، طرحواره­های غیر زایا، و نهایتا طرحواره­های خواهر. در تحلیل این پدیده­ها، نشان داده می­شود که روابطی فراتر از رابطه زایای بین طرحواره­ها با عناصر تحت تسلط آنها نقش اساسی ایفا می­کنند. روابط توصیف شده در این پدیده­ها عامل انگیختگی نسبی واژه­های حاصل از آنها شده است. صرف رابطه­ای، با گسترش دامنه برقراری روابط در میان گره­های شبکه واژگانی، چهارچوبی را به دست داده است که می­توان به کمک آن توصیف و تحلیل مناسبی برای این نوع پدیده­های چالش­برانگیز به دست داد.

کلیدواژه ها

صرف رابطه ای, صرف ساختی, وندهای کرنبری, پایه های کرنبری, طرحواره های خواهر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.