ارزیابی خطر تهدید سلامتی انسان ناشی از نیترات موجود در خیار، گوجه فرنگی و توت فرنگی های تولیدی در شهرستان جیرفت

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 54، شماره: 9
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-54-9_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 247
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مژگان یگانه

بخش تحقیقاتی شیمی و فیزیک خاک و فناوری کود، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

رضوانه توپال نیا

گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران.

اردوان کمالی

گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران

حسین شکفته

گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران

هادی احمدی

گروه مهندسی علوم خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

استفاده بی رویه از کودهای نیتروژنی سبب تجمع نیترات در محصولات کشاورزی به ویژه سبزیجات میشود. بالا بودن غلظت نیترات در سبزیجات می تواند سلامت جامعه را تهدید کند. بررسی وضعیت میزان نیترات به عنوان یکی از ویژگی های کیفیت محصولات و برآورد میزان ورود روزانه و تعیین پتانسیل خطر ابتلا به بیماری های غیر سرطانی. نمونه برداری در سال ۱۳۹۸ از میوه و خاک گلخانه های خیار و توت فرنگی و مزرعه خیار و گوجه فرنگی شهرستان جیرفت انجام شد. غلظت نیترات در نمونه ها به روش تقطیر اندازه گیری شد. میانگین غلظت نیترات در توت فرنگی، گوجه فرنگی، خیار گلخانه ای و خیار مزرعه ای به ترتیب ۲۳/۵۵، ۸۶/۱۶، ۱۶/۶۴ ۳۹/۴۴ میلی گرم بر کیلوگرم وزن تر و کمتر از حد مجاز نیترات براساس استاندارد روسیه و استاندارد ملی ایران بود. مقادیر محاسبه شده میزان جذب روزانه پایین تر از حد مجاز تعیین شده  (۷/۳ میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن) بود.  شاخص خطر در تمام محصولات کمتر از ۱ بود که کمترین مقدار آن در توت فرنگی و برای دخترهای کمتر از ۶ سال  (۰۰۰۸۶/۰) و بیشترین مقدار آن در خیار گلخانه و برای  دخترهای کمتر از ۶ سال و پسرهای ۷ تا ۱۴ سال (۰۶۱۵/۰) مشاهده شد. بدین ترتیب توت فرنگی کمترین و خیار گلخانه ای بیشترین پتانسیل خطر تهدید سلامتی را برای مصرف کنندگان دارد. باتوجه به شاخص خطر پذیری کمتر از ۱ برای همه گروه های سنی احتمال مواجهه با بیماری های غیر سرطانی ناشی از نیترات از طریق مصرف سبزیجات در منطقه جیرفت به طور جدی وجود ندارد.

کلیدواژه ها

ارزیابی خطر, تجمع نیترات, توت فرنگی, خیار, گوجه فرنگی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.