ضرورت و تصادف در رساله ی دکتری مارکس
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه حکمت و فلسفه، دوره: 20، شماره: 77
- کد COI اختصاصی: JR_WPH-20-77_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 176
نویسندگان
دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
مطابق تفسیر مارکس در رساله ی دکتری اش، در دستگاه دموکریتی، اتم ها در خلا طبق ضرورتی کور حرکت می کنند. اطلاق لفظ تصادفی به نظام دموکریتی دلالت بر حرکت پیش بینی ناپذیر یا بدون علت اتم ها ندارد؛ بلکه حاکی از عدم وجود طرح و نقشه ی پیشین یا غایتی مشخص در خلق جهان هاست. گویی که اتم ها به سمت و سویی می روند که انتهای مسیر آن، خلق عوالم است. اپیکور برخلاف دموکریت قائل به وجود ضرورتی تخطی ناپذیر در حرکات اتم ها نیست و انحراف اتم از خط مستقیم را به عنوان سنخی حرکت تصادفی وارد نظام اتمیستی اش می کند. با انحراف به مثابه حرکتی تصادفی است که اساسا خلق جهان ها آغاز می شود. پس پایه ی خلق جهان ها، تصادف {یا بخت} است. اپیکور هم قائل به حرکت تصادفی اتم هاست، هم در روند خلق جهان ها هیچ طرح و نقشه ی پیشینی ای را مفروض نمی گیرد. تصادف اپیکوری، هم حاکی از نفی غایت است و هم حاکی از حرکات تصادفی اتم ها در انحراف از خط مستقیم.کلیدواژه ها
مارکس, دموکریت, اپیکور, ضرورت, تصادفاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.