تحلیل ساختاری نگاره های نسخه مصور سلسله الذهب جامی محفوظ در موزه کاخ گلستان
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: پژوهشنامه خراسان بزرگ، دوره: 14، شماره: 50
- کد COI اختصاصی: JR_JPRESS-14-50_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 185
نویسندگان
PHD student. Department of Research in Art History. Faculty of Art. Tarbiat Modares University.Iran
Associate Professor, Department of Research in Art History, Faculty of Art , Tarbiat Modares University. Tehran. Iran
Assistant Professor. Department of Research in Art History Faculty of Art. Tarbiat Modares University. Tehran. Iran
چکیده
نگارگری جلوه ای پرشکوه از هنر ایرانی است که ریشه هایش در هنر پیش از اسلام و جلوه هایش در دوران مختلف اسلامی ظهور و بروز یافته است. نگاره های ایرانی، عمدتا منطبق بر ادبیات فارسی، مصور شده اند. پژوهش حاضر به بررسی موضوعی، فرمی و ساختاری نگاره های نسخه مصور سلسله الذهب جامی می پردازد. این نسخه که ۱۴ نگاره دارد هم اکنون در گنجینه کاخ گلستان نگهداری می شود و از نسخ کمتر شناخته شده ی دوره صفوی است که جز لیست شدن در برخی منابع، اطلاعات دقیقی از آن در دست نیست. این پژوهش بر آن است تا با معرفی ویژگیهای روایی، بصری و همچنین بررسی ساختار طرح و ترکیببندی نگاره-ها، شناخت جامعی از نسخه مصور سلسله الذهب جامی فراهم آورد. داده های این پژوهش به شیوه کتابخانه ای گردآوری شده و از منظر کیفی و به روش توصیفی-تحلیلی تدوین شده است. جامعه آماری به صورت تمام شماری نگاره های نسخه مصور سلسله-الذهب است. نتایج تحلیل گویای آن است این نسخه مصور که برمبنای اشعار جامی و با آموزه های فلسفی و اخلاقی مثنوی سلسله الذهب، در حدود سال های ۹۷۷ه.ق در دوره صفوی مصور شده، ماحصل مکتب نگارگری مشهد در دوران زمامداری ابراهیم-میرزا، حاکم مشهد است و مضمون و مآخذ روایات، تاریخ مصورشدن و ساختار نگاره های آن همگی اثباتی بر انتساب هستند. این نسخه مصور دارای انطباق نسبی از متن و تصویر نگاره هاست و دخل و تصرف نگارگر در بسط حکایات سلسله الذهب جامی منجر به غنای روایی و تصویری شده است. نگاره ها دارای نقاط تمرکز گوناگون، ساحت های مختلف و ساختار باز و منتشرند که منجر به پویایی طرح شده است.کلیدواژه ها
Keywords: Painting, Safavid period, structural analysis, Mashhad School, Jāmī's Selseleh-al-Zahabاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.