نقش آفرینی عناصر کالبدی هویت بخش در تجدید حیات بافتهای تاریخی - فرسوده شهری (مطالعه موردی: محور تاریخی ارگ در شهر مشهد)

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: پژوهشنامه خراسان بزرگ، دوره: 7، شماره: 23
  • کد COI اختصاصی: JR_JPRESS-7-23_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 153
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

قدیر صیامی

Array

سیدامیر کابلی فرشچی

Array

علی رفعتی گنابادی

چکیده

امروزه اضمحلال تدریجی ساختار و عناصر هویت بخش بافت های تاریخی- فرسوده شهرهای بزرگ ایران، در کنار ناکارآمدی کارکردی، نارسایی عملکردی و معضلات فرهنگی-اجتماعی در این قبیل بافت ها، به چالشی مهم در برنامه ریزی و مدیریت این گونه شهرها بدل شد ه است. محور ارگ در مرکز کلانشهر مشهد، در شمار محورهای تاریخی شهری است که طی سال های اخیر با ظهور الگوواره های معماری-شهرسازی نامتوازن با ساختار فرهنگی- تاریخی محور، نابودی و تخریب تدریجی عناصر هویتمند، شکل گیری منظری منقطع از تاریخ، فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی موجود، کمبود خدمات عمومی، به کاهش مخاطب پذیری این بافت منجر شد ه است. از این رو هدف پژوهش حاضر کشف ظرفیت نقش آفرینی عناصر کالبدی هویت ساز در بازآفرینی بافت فرسوده-تاریخی محور ارگ مشهد می باشد. روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف، توسعه ای-کاربردی و از منظر طرح تحقیق، تحلیلی- توصیفی است. ابزار گردآوری اطلاعات این مقاله مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات اسنادی و کتابخانه ای را دربر میگیرد. بدین منظور برای مراجعه به آراء استفاده کنندگان از فضا حجم نمونه آماری برمبنای فرمول کوکران درحدود ۱۰۰ نفر درنظر گرفته شده و تجزیه و تحلیل داده ها با تحلیل فی و کرایمر صورت پذیرفته است. یافته های این پژوهش حاکی از وجود ارتباط معنادار عناصر هویتمند کالبدی در محور ارگ و مصادیق آن با عواملی از قبیل محل تولد فرد (با ضریب همبستگی: ۱۳/۰ )، مدت سکونت یا کار در محدوده (با ضریب همبستگی: ۰. ۰۰۸ )، رنگ (با ضریب همبستگی: ۰۱۱/۰)، ارتفاع ساختمان (باضریب همبستگی: ۰. ۰۰۵ )، نما (با ضریب همبستگی: ۰. ۰۰۰۱ )، کفسازی (با ضریب همبستگی: ۰. ۰۱۶)، وضعیت روشنایی در شب (باضریب همبستگی: ۰. ۰۳۱ ) و فضای سبز (با ضریب همبستگی: ۰. ۰۲۹) می باشد. این تحقیق نشان داد طراحی و یا ارتقاء کیفیت عناصر کالبدی یادشده درمحور می تواند علاوه بر زمینه سازی برای احیاء هویت، خاطره وتاریخ محور ارگ، به معاصرسازی و تامین نیازهای جدید شهروندان و بازآفرینی منطبق برگذشته و حال نیز بیانجامد.

کلیدواژه ها

بازآفرینی, هویت کالبدی, بافت تاریخی - فرسوده, محور ارگ, مشهد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.