طراحی و اعتباریابی برنامه تقویت ذهنی سازی ویژه والدین دارای کودک مبتلا به دیابت نوع یک و بررسی اثربخشی آن بر کنش تاملی والدین و مشکلات عاطفی _ رفتاری کودک: یک مطالعه تک آزمودنی
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه پژوهشهای مشاوره، دوره: 23، شماره: 89
- کد COI اختصاصی: JR_COUN-23-89_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 183
نویسندگان
Ph. D. Candidate in Counseling, Department of Counseling, Khomeinishahr Branch, Islamic Azad University, Khomeinishahr/Isfahan, Iran. t.madanifar@gmail.com
(Corresponding author), Ph. D. in Psychology, Assistant Professor, Shahid Beheshti University, Family Research Institute, Tehran, Iran. p_mousavi@sbu.ac.ir
Ph. D. in Endocrinology & Metabolism, Professor, Metabolic Liver Disease Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran. hashemipour@med.mui.ac.ir
. Ph. D. in Counseling, Assistant Professor, Department of Counseling, Khomeinishahr Branch, Islamic Azad University, Khomeinishahr/Isfahan, Iran. mehditabr@yahoo.com
Ph. D. in Management, Administrator, Behroyan Scientific Company, Isfahan, Iran. mke_۲۰۰۰@yahoo.com
چکیده
هدف: این پژوهش با هدف شناسایی مشکلات ذهنی سازی، طراحی و اعتباریابی برنامه تقویت ذهنی سازی والدین دارای کودک مبتلا به دیابت نوع یک و بررسی اثربخشی آن بر کنش تاملی والدین و مشکلات عاطفی _ رفتاری کودک انجام گرفت. روش: در این پژوهش از روش آمیخته استفاده شد. در بخش کیفی پس از مصاحبه با ۱۸ کودک مبتلا به دیابت نوع یک ساکن استان اصفهان و ۲۲ نفر از والدین ایشان، مشکلات ذهنی سازی آن ها از طریق تحلیل مصاحبه ها با روش پدیدارشناسی استعلایی در قالب ۳ مضمون کلی، ۱۸ زیرمضمون اصلی و ۵۰ زیرمضمون فرعی استخراج گردید. سپس مبتنی بر این مضامین و در چارچوب مفاهیم نظریه ذهنی سازی، برنامه تقویت ذهنی سازی والدین دارای کودک مبتلا به دیابت نوع یک طراحی شد. پس از تایید روایی محتوایی بر اساس شاخصCVI، با روش نیمه آزمایشی و طرح تک آزمودنی از نوع (A-B) با آزمودنی های مختلف، ۵ نفر از والدین دارای کودک مبتلا به دیابت دارای معیارهای ورود به پژوهش، با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در برنامه شرکت کردند. کارایی این برنامه در چهار مرحله (خط پایه، حین مداخله، پس از مداخله و پیگیری) با استفاده از پرسشنامه های سیاهه رفتاری کودکان (CBCL)، مقیاس کنش تاملی والدینی (PRFQ) و نشانگرهای تحقق اهداف برنامه مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها بر اساس شاخص های تحلیل دیداری بررسی شد. یافته ها: حاصل بخش کیفی این مطالعه استخراج ۳ مضمون کلی شامل عوامل زمینه ساز شکست ذهنی سازی، انواع مشکلات شایع ذهنی سازی و پیامدهای شکست ذهنی سازی است که مبنای طراحی برنامه تقویت ذهنی سازی ویژه والدین دارای کودک مبتلا به دیابت نوع یک قرار گرفت. نتایج بخش کمی نیز نشان داد برنامه طراحی شده ضمن برخورداری از اعتبار کافی، بر افزایش کنش تاملی والدین و کاهش مشکلات عاطفی _ رفتاری کودک موثر بوده و این تاثیر مثبت در مرحله پیگیری نیز ادامه داشته است. نتیجه گیری: با توجه به اعتبار برنامه فوق، پیشنهاد می شود این برنامه جهت کمک به بهبود سلامت جسمی روانی کودکان مبتلا به دیابت و خانواده های آنان به طور گسترده اجرا شود و هم چنین برای کودکان مبتلا به دیگر بیماری های مزمن نیز مناسب سازی شود.کلیدواژه ها
Mentalization, Children with type ۱ diabetes, Reflective functioning, Emotional-behavioral problems, ذهنی سازی, کودکان مبتلا به دیابت نوع یک, کنش تاملی, مشکلات عاطفی _ رفتاری.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.