تحلیل شواهد قرآنی حذف در کتاب سیبویه و تاثیر آن بر مفسران (مطالعه موردی: زجاج، زمخشری، طبرسی و فخر رازی)
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: دوفصلنامه زبان و ادبیات عربی، دوره: 15، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JALL-15-3_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 195
نویسندگان
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران
استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران
چکیده
سیبویه برای استحکام بخشی تحلیلها و وضع اصول نحوی از شواهد قرآنی بسیاری یاری گرفته است، ازاین رو پیداست که کتاب او اثری گران سنگ و مرجعی مهم در حوزه گرامر یا قواعد نحوی و شواهد قرآنی برشمرده میشود. منابع تفسیری اصیل و موثق، به درک و تفسیر آیات قرآن کمک میکند که در صورت بی توجهی به این نکته مفسر در ورطه تفسیر به رای یا برداشتهای ناروا خواهد افتاد. در میان منابع مختلف تفسیر، منابع نحوی اهمیت بسزایی در فهم درست آیات الهی دارد، این امر میتواند از ضرورتهای این پژوهش باشد. این جستار با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی، به مطالعه تحلیل شواهد قرآنی در باب (حذف) در الکتاب و بیان تاثیر یافتههای نحوی سیبویه بر روی مفسرانی چون زجاج، زمخشری، طبرسی و فخرالدین رازی میپردازد. اشاره به میزان پذیرش یافتههای نحوی سیبویه از شواهد قرآنی از جانب مفسران ازجمله اهداف این پژوهش است. بررسی های انجام شده، نشان میدهد، تحلیلهای این دانشمند نحوی در بیشتر موارد از جانب مفسران مورد تایید واقع شده است و تاثیرپذیری مفسران از این عالم نحوی بیشتر به صورت غیرمستقیم است که در اکثر موارد به واسطه زجاج، زمخشری، یا با نقل قول از خلیل و یا انتساب تحلیل به مکتب اهل بصره، دیدگاه سیبویه موردپذیرش قرارگرفته است و در برخی موارد تحلیلهای او با نقد تند به خصوص از جانب فخر رازی و یا با نقد ملایم مواجه شده است. نکته دیگری که در تحلیلهای سیبویه قابل ذکر است، توجه او به قواعد نحوی و عناصر زبانی کلام اعم از لفظی و معنایی، در بررسی شواهد قرآنی است. از دیگر نتایج این مقاله اشاره به رویکرد عقلگرایی در برخی از تحلیلهای سیبویه و چهار مفسر است که در بیشتر موارد به صورت پرسش و پاسخ میباشد.کلیدواژه ها
حذف, شواهد قرآنی, سیبویه, زجاج, زمخشری, طبرسی, فخرالدین رازیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.