تحلیل شگردهای روایی در گفتمان های انتقادی رمان «جزیره سرگردانی» دانشور بر اساس سطح توصیف (تحلیل زبان شناختی و بلاغی) رویکرد نورمن فرکلاف
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های دستوری و بلاغی، دوره: 13، شماره: 24
- کد COI اختصاصی: JR_LSJ-13-24_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 116
نویسندگان
دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
چکیده
تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی است که زبان را به عنوان شکلی از کارکرد اجتماعی بررسی می کند و بر نحوه بازتولید قدرت اجتماعی و سیاسی به وسیله متن و گفتگو تاکید می کند. تحلیل گفتمان یا تحلیل کلام به مطالعاتی اطلاق می شود که زبان نوشتاری، گفتاری یا نشانه ای را مورد تحلیل قرار می دهند. ژانر «داستان» جدی ترین قالب از نظر درآمیختگی با ابعاد انسانی، فرهنگی و اجتماعی به شمار می آید. بنابراین می توان ادعا کرد که ظرفیت داستان از حیث تناسب با تحلیل گفتمان، تا حدی است که بتوان داستان ها را ظرف گفتمانروزگار نویسنده و آیینه جامعه او دانست؛ یکی از مولفه های مهم در گفتمان انتقادی، الگوی نورمن فرکلاف است که با بهره گرفتن از مولفه های او می توان ویژگی هایی را در متن یافت که با قرائت عادی نادیده گرفته می شوند. رمان «جزیره سرگردانی» به دلیل ماهیت منحصر به فرد و پیوندهای نزدیک با جامعه و وقایع اجتماعی و سیاسی با روش تحلیل گفتمانی و کشف عناصر سبکی ویژه آن سنخیت زیادی دارد؛ که می توان با تامل و بازخوانی آن ، به حوادث مهم و جریان ساز سیاسی ایران و بزرگ ترین مسائل در ذهن شخصیت های رمان پی برد. در این پژوهش نحوه تعامل و ارتباط بینامتنی گفتمان های رمان «جزیره سرگردانی» اثر دانشور،با مسائل سیاسی- اجتماعی، مختصه های زبانی و فرازبانی موثر و روابط منطقی بین واژه ها، مورد بررسی قرار می گیرد. با توجه با بررسی های صورت گرفته شده، این نتایج حاصل شد که تمامی شگردهای بلاغی و دستوری از جمله انواع لایه های معنایی، استعارات و کاربرد پویا سازی آن ها، انتخاب واژگان متناسب با شخصیت ها، فرایند مدل سازی و تبیین استعاری، گزینش زاویه دید سوم شخص، کاربرد قیدها به عنوان (یکی از مهم ترین نمایه های زبان شناختی که مبین میزان و شدت جهان بینی هستند) و... همگی در خدمت هدف نویسنده- بیان واقعیت های تاریخی، اوضاع فرهنگی، فکری و اجتماعی معاصر ایران و دغدغه های روحی و روانی زندگی شخصی خود- هستند.کلیدواژه ها
تحلیل گفتمان انتقادی, رویکرد فرکلاف, تحلیل زبان شناختی, بلاغی, جزیره سرگردانیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.