واکاوی سندی و محتوایی گزاره حدیث انگاشته «اذکروا موتاکم بالخیر»
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: مجله مطالعات فهم حدیث، دوره: 10، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_MFHJ-10-2_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 550
نویسندگان
استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران.
استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، شاهرود، ایران .
پژوهشگر همکار پژوهشکده بین المللی امام رضا (ع)، جامعه المصطفی العالمیه، مشهد، ایران.
چکیده
عبارت «اذکروا موتاکم بالخیر» در آداب مربوط به یادکرد اموات، به مثابه یک حدیث شهرت دارد. عده ای با توجه به این عبارت، به هنگام سخن از هر مرده ای، فقط خیر او را ذکر می کنند و حتی گاه با استناد به این گونه روایات، ظالمانی همچون معاویه تطهیر می شوند. لذا تحقیق پیش رو که بر اساس روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای سامان یافته، به تحلیل سندی و محتوایی این انگاره حدیثی و نقل های مشابه آن پرداخته و نتایج ذیل حاصل آن است؛ تعبیر «اذکروا موتاکم بالخیر» در منابع فریقین به عنوان یک حدیث روایت نشده و تنها احادیثی مشابه به مضمون آن وجود دارد که نوعا در مجامع روایی اهل سنت آمده است. عدم پذیرش این روایات در مجامع حدیثی اهل سنت و احتمال ورود این روایات به منابع حدیثی از ناحیه فرقه مرجئه، از جمله اشکلات سندی آن است، علاوه بر این که اختلاف و تشتت آراء در دلالت و محتوای این روایات و مخالفت داشتن برداشت تطهیر افراد شرور از این روایات، با قرآن و روایات صحیح اهل سنت، از جمله اشکالات دلالی این روایات است که احتمال صدور آن را بسیار ضعیف می کند، اگرچه بر اساس مبنای وثوق صدوری و تعدد راویان در طبقه صحابه و با توجه به ضمائر خطابی در این روایات که مومنان را مخاطب قرار داده، گفته شود که مراد این روایات، ذکر خیر برای اموات مومن بوده است. بنابراین کفار و منافقین و ... تخصصا از این روایات خارجند.کلیدواژه ها
یادکرد اموات, اذکروا موتاکم بالخیر, مجامع حدیثی, مرجئهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.