بررسی معنایی فعلهای وجهی گیلکی (گونه سیاهکلی)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله زبان فارسی و گویش های ایرانی، دوره: 6، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_ZABG-6-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 106
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نرجس بانو صبوری

دانشیار زبان‎شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

شهلا شریفی

دانشیار زبان‎شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی معنایی فعل­های وجهی گیلکی گونه سیاهکلی اختصاص دارد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. تحلیل معنایی این پژوهش در چارچوب پالمر (۱۹۹۷) و بررسی نگاشت معنایی آن براساس چارچوب ناوز (۲۰۰۸) است. در این پژوهش، شش فعل وجهی گیلکی بررسی شده­اند. براساس این پژوهش، به­لحاظ معنایی فعل وجهی va «باید» دارای خوانش هر سه وجهیت معرفتی، تکلیفی و پویاست و vast «بایست» و vasti «بایستی» و صورت حال فعلtonəstan  «توانستن» برای بیان وجهیت تکلیفی و پویا به­کار می­روند. فعل وجهی šay «می­توان، می­شود» برای بیان وجهیت معرفتی و پویا و šast «می­شد» و صورت گذشتهtonəstan  «توانستن» و هر دو صورت حال و گذشته xastən «خواستن» و rəse:n «رسیدن» برای بیان وجهیت پویا کاربرد دارند. فعل وجهی bo:n «می­شود» برای بیان وجهیت معرفتی و تکلیفی و bəbu «شد» برای بیان وجهیت تکلیفی به­کار می­روند. va «باید» و صورت­های گذشته آن بیانگر درجه ضرورت­اند و دیگر فعل­های وجهی بر درجه امکان دلالت دارند. برای تکمیل مبحث معنایی، نگاشت معنایی فعل­های وجهی بر روی فضای مفهومی وجهیت نشان داده شده­است. بر این اساس مشخص شد فعل وجهی va  «باید» بر روی محور عمودی فضای مفهومی نشان­دهنده وجه ضرورت و بر روی محور افقی این فضا دارای تنوع معناست. همچنین مشخص شد دیگر فعل­های وجهی گیلکی بر روی محور عمودی امکان قرار داشته و نشان­دهنده چندمعنایی یا تفاوت معنایی هستند.

کلیدواژه ها

وجهیت, فعل وجهی, ویژگی های معنایی, نگاشت معنایی, گیلکی سیاهکلی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.