بررسی معنایی فعلهای وجهی گیلکی (گونه سیاهکلی)

پژوهش حاضر به بررسی معنایی فعل­های وجهی گیلکی گونه سیاهکلی اختصاص دارد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. تحلیل معنایی این پژوهش در چارچوب پالمر (۱۹۹۷) و بررسی نگاشت معنایی آن براساس چارچوب ناوز (۲۰۰۸) است. در این پژوهش، شش فعل وجهی گیلکی بررسی شده­اند. براساس این پژوهش، به­لحاظ معنایی فعل وجهی va «باید» دارای خوانش هر سه وجهیت معرفتی، تکلیفی و پویاست و vast «بایست» و vasti «بایستی» و صورت حال فعلtonəstan  «توانستن» برای بیان وجهیت تکلیفی و پویا به­کار می­روند. فعل وجهی šay «می­توان، می­شود» برای بیان وجهیت معرفتی و پویا و šast «می­شد» و صورت گذشتهtonəstan  «توانستن» و هر دو صورت حال و گذشته xastən «خواستن» و rəse:n «رسیدن» برای بیان وجهیت پویا کاربرد دارند. فعل وجهی bo:n «می­شود» برای بیان وجهیت معرفتی و تکلیفی و bəbu «شد» برای بیان وجهیت تکلیفی به­کار می­روند. va «باید» و صورت­های گذشته آن بیانگر درجه ضرورت­اند و دیگر فعل­های وجهی بر درجه امکان دلالت دارند. برای تکمیل مبحث معنایی، نگاشت معنایی فعل­های وجهی بر روی فضای مفهومی وجهیت نشان داده شده­است. بر این اساس مشخص شد فعل وجهی va  «باید» بر روی محور عمودی فضای مفهومی نشان­دهنده وجه ضرورت و بر روی محور افقی این فضا دارای تنوع معناست. همچنین مشخص شد دیگر فعل­های وجهی گیلکی بر روی محور عمودی امکان قرار داشته و نشان­دهنده چندمعنایی یا تفاوت معنایی هستند.

کلیدواژه ها:

وجهیت ، فعل وجهی ، ویژگی های معنایی ، نگاشت معنایی ، گیلکی سیاهکلی