تاملی در بازخوانی نزاع اشکانی- ساسانی در کتاب های درسی ابتدایی دوره پهلوی اول (۱۳۰۴-۱۳۲۰ش)
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام، دوره: 15، شماره: 59
- کد COI اختصاصی: JR_PTE-15-59_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 38
نویسندگان
Meibod University, Faculty of Humanities, Department of Iranian Studies
چکیده
در کتاب های درسی مقطع ابتدایی طی سال های ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۰ش. روایتی از تاریخ اشکانیان در ایران صورتبندی شده که دارای ابعاد گفتمانی و ایدئولوژیکی معناداری است. در این روایت، دانشآموزان در معرض آفرینش روایتی از تاریخ باستانی ایران قرار میگرفتند که در آن، برآمدن ساسانیان به مثابه غلبه نور بر تاریکی و ملیگرایی بر بیگانهپرستی بود. اشکانیان در این روایت، نه تنها ایرانی قلمداد نمیشدند، بلکه نوعی غلبه روح غیرایرانی بر هویت ایرانی رخ داده بود که اینک به واسطه ظهور ساسانیان، خاتمه یافته و دورهای از رستگاری ملی آغاز شده بود. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که روایت غالب در متون مذکور، تحت تاثیر کدام زمینههای گفتمانی و ایدئولوژیکی، تبدیل به روایتی ضد اشکانی شد و در نقطه مقابل آن، ساسانیان به ناجیان ایران از تاریکی و تباهی مشهور شدند؟ فرضیه این است که اقتضائات ایدئولوژیکی، الزامات مشروعیتبخش و همچنین تقویت نوعی حس ملیگرایی در میان کودکان مقاطع پایه، سبب برآمدن روایتی شد که در آن انکار، تحقیر و تلاش برای فراموشی میراث اشکانیان، هسته کانونی آن شدکلیدواژه ها
Textbooks, historiography, Parthians, Sasanians, Pahlavi I era., کتاب های درسی, تاریخ نگاری, اشکانیان, ساسانیان, پهلوی اولاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.