پایش تغییرات تنفسی خاک لوم شنی آلوده به نفتا سبک در تیمارهای مختلف زیست پالایی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: نشریه پژوهش های خاک، دوره: 37، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_AREO-37-4_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 26
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زکیه عافیت

دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک، گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران؛

مریم نوروزپور

دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک، گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران

محمد رضا ساریخانی

دانشیار بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک، گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران

ناصر علی اصغرزاد

استاد بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک، گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران

چکیده

هیدروکربن­های نفتی یکی از شایع­ترین گروه­های آلوده کننده آلی در محیط­زیست می­باشند. زیست پالایی خاک­های آلوده به ترکیبات نفتی یک فرآیند موثر برای پاک­سازی آلاینده­های نفتی در محیط­زیست است، در تحقیق حاضر در یک خاک لوم شنی برای کاهش یا از بین بردن آلاینده­ی­ نفتا سبک با غلظت ۱% در خاک، از روش­های مختلف زیست ­پالایی ازجمله تحریک زیستی، تلقیح زیستی و تیمار تلفیقی (شامل تیمار توام تلقیح زیستی و تحریک زیستی) استفاده شد. این آزمایش به­صورت طرح اسپلیت­پلات با سه عامل (آلودگی، زیست­پالایی و زمان) با ۳ تکرار در گلدان­های ۳ کیلوگرمی انجام شد. پس از اجرای آزمایش در فواصل زمانی صفر، ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۳۰، ۴۵، ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ روز، از گلدان های آزمایشی نمونه­برداری شد و مقادیر تنفس پایه و برانگیخته اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که اعمال تیمارهای زیست­پالایی باعث کاهش آلودگی نفتا سبک شده و همچنین آلودگی نفتی، فعالیت ریزجانداران (میکروارگانیسم­ها) خاک را نیز تحت تاثیر قرار داد، به­طوری­که بیشترین مقدار تنفس پایه و برانگیخته در روزهای ابتدائی به­ دست آمد، اما باگذشت زمان تنفس پایه نسبت به تنفس برانگیخته افت شدیدتری داشت، به نظر جامعه میکروبی به گلوکز افزوده شده، به عنوان منبع کربن ساده و در دسترس پاسخ داده و تنفس برانگیخته کاهش کمتری داشت، اما تنفس پایه احتمالا با کمبود منابع کربن مواجه شده و کاهش بیشتری داشت. از میان تیمارهای زیست پالایی، تیمار تلفیقی نسبت به دیگر تیمارهای زیست­پالایی در سطح احتمال (۰/۰۱  P< ) تاثیر بیشتری در کاهش هیدروکربن­های نفتی داشت. به نظر کاربرد تیمارهای تلفیقی علاوه بر بالا بردن جمعیت میکروبی فعال درگیر در تجزیه ترکیبات نفتی و تامین شرایط بهینه برای فعالیت آن­ها، باعث تحریک جمعیت میکروبی بومی خاک شده و روشی مناسب برای حذف ترکیبات نفتی باشد.

کلیدواژه ها

تحریک زیستی, تلقیح زیستی, تنفس برانگیخته, تنفس پایه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.