بررسی مشخصه های خشکسالی های هواشناسی و هیدرولوژیکی (آب زیرزمینی) و ارتباط آن با الگوهای دورپیوند هواشناسی (دشت های سفید دشت و فرادنبه، استان چهارمحال و بختیاری)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله پژوهش آب ایران، دوره: 18، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JWAI-18-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 69
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا رفیعی طاقانکی

گروه علوم و مهندسی آب/دانشگاه شهرکرد

محمدعلی نصراصفهانی

استادیار/ گروه مهندسی آب دانشگاه شهرکرد

رسول میرعباسی نجف آبادی

دانشیار، مهندسی منابع آب، دانشکده کشاوری، دانشگاه شهرکرد، ایران.

چکیده

شناخت اثرات الگوهای دورپیوند و پیش بینی آنها به خصوص در دوره های خشکسالی، کمک بسزایی در جهت برنامه ریزی و مدیریت دقیق تر در حوضه آبخیز خواهد داشت. هدف تحقیق حاضر بررسی ارتباط الگوهای دورپیوند بر خشکسالی های هواشناسی و هیدرولوژیکی (آب های زیرزمینی) در دشت های فرادنبه و سفیددشت می باشد. جهت بررسی خشکسالی هواشناسی از داده های بارش ماهانه ایستگاه های سینوپتیک استان چهارمحال و بختیاری و به منظور بررسی خشکسالی آب های زیرزمینی دشت های فرادنبه و سفیددشت از داده های تراز آب ۱۹ حلقه چاه مشاهداتی استفاده شد. همچنین به منظور پایش خشکسالی هواشناسی از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و برای پایش خشکسالی هیدرولوژیکی دشت های سفیددشت و فرادنبه از شاخص منبع آب زیرزمینی (GRI) استفاده گردید. نتایج این بررسی ها نشان داد که شاخص های دورپیوند NAO و IOD دارای بالاترین همبستگی معنی دار با بارش و شاخص SPI بوده و بیشترین اثر را بر بارش و خشکسالی منطقه مورد مطالعه داشته اند. همچنین دو شاخص IOD و ENSO همبستگی منفی و معکوس با شاخص GRI داشته اند. به طور کل می توان گفت تفاوت زمان پاسخ خشکسالی های هواشناسی و آب زیرزمینی در میزان تاثیرپذیری آن از رخدادهای دورپیوندی نقش مستقیم دارد. به طوری که پدیده NAO که دوره تناوب کمتری نسبت به النینو و IOD دارد، بیشتر با خشکسالی هواشناسی که دارای زمان پاسخ کمتر است، ارتباط معنی دار دارد و خشکسالی هیدرولوژیکی که زمان پاسخ طولانی تری دارد بیشتر متاثر از دورپیوند النینو است که زمان تناوب بیشتری دارد. پدیده MJO که کمترین دوره تناوب را در بین پدیده های دورپیوند مطالعه شده دارد، هیچ ارتباط معنی داری بر خشکسالی های استان نداشته است.

کلیدواژه ها

خشکسالی آب زیرزمینی, دورپیوند, نوسان اطلس شمالی, مد دوقطبی اقیانوس هند, شاخص آب زیرزمینی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.