مقاله کوتاه: آیین پرستی یا پایین پرستی؟ تصحیح و شرح بیتی از امیرخسرو دهلوی
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه شعرپژوهی (بوستان ادب)، دوره: 15، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JBASH-15-4_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 168
نویسندگان
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی - واحد یاسوج
چکیده
در منظومه ی شیرین و خسرو امیرخسرو دهلوی (تولد: ۶۵۱ق، وفات: ۷۲۵ق) که به تقلید از خسرو و شیرین نظامی سروده شده، بیتی به قرار زیر آمده:که باشم من به خدمت زیردستی کنیزان تو را آیینپرستیاین بیت در شیرین و خسرو به تصحیح غضنفر علییف و نیز در خمسه ی امیرخسرو دهلوی به قرار مذکور است؛ یعنی در بیت، ترکیب «آیینپرستی» قید شده است. در پژوهش حاضر که به صورت میدانی و کتابخانهای انجام شده، پژوهشگر با این پرسش روبه رو شد که آیا تصحیفی در ترکیب بالا انجام شده است یا خیر؟ چون کلمات کلیدی بیت مانند «خدمت»، «زیردستی» و «کنیز» نسبت معنایی دقیقی با «آیینپرستی» ندارد. ازسوی دیگر در سه دستنویس خمسه ی امیرخسرو در کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی به جای آیینپرستی، پایینپرستی آمده که این جستار در پی آن است که با ذکر نمونههای دیگر از نظامی گنجوی که موردتوجه خاص و تقلید امیرخسرو بوده اثبات کند «پایینپرستی» ترکیب اصح است که امیرخسرو آن را از نظامی به امانت گرفته؛ ولی به دلیل رواج اندک این ترکیب در ادبیات فارسی و نزدیکی نوشتاری آیین و پایین در نسخ خطی، توسط نسخهنویسان دچار تصحیف یا تحریف شده است.کلیدواژه ها
آیین پرستی, امیرخسرو دهلوی, پایین پرستی, تصحیح, تصحیف, نظامیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.