ارتقاء بهره وری آبیاری گندم در ایران (بخش دوم: از دیدگاه مکانیزاسیون و مدیریت مزرعه)
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه مدل سازی و مدیریت آب و خاک، دوره: 4، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_MMWS-4-1_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 156
نویسندگان
کارشناس ارشد، بخش امور آبیاری و زهکشی، شرکت مهندسین مشاور یکم، تهران، ایران.
دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
دانشجوی دکتری گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران،کرج، ایران.
کارشناس ارشد، مدیر امور کشاورزی، اجتماعی، اقتصادی، شرکت مهندسین مشاور یکم، تهران، ایران.
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
چکیده
کمبود منابع آب برای تولید محصولات مختلف کشاورزی از جمله گندم، یکی از چالش ها و دغدغه های اصلی کشور بوده و راه حل اصلی آن بهبود و ارتقاء بهره-وری آب است. در این راستا باید با مصرف کمتر آب، بیشترین تولید را حاصل کرد. یکی از بزرگ ترین مشکلات برای تولید گندم، کمبود منابع آب و گسستگی روش های مختلف مدیریت آب، مزرعه و سامانه های آبیاری است. آزمایش ها و تجارب نیم قرن اخیر در علم و فن آبیاری و زراعت نشان داده است که تاثیر نهاده های مختلف از قبیل بذور اصلاح شده، کودهای شیمیایی، عملیات مناسب کاشت، داشت و برداشت هنگامی تاثیر مثبت و مناسب در رشد گیاه دارد که مدیریت آبیاری و مزرعه (که شامل مجموعه اقداماتی است که آب را به مقدار مشخص و در زمان مورد نیاز در اختیار گیاه قرار می دهد)، به نحو مطلوبی انجام شده باشد. طبق اصل پارتو، مناطقی که ۸۰ درصد کشت و تولید گندم (آبی و دیم) در آن ها انجام می شود، مناطق اصلی تولید گندم هستند. بر همین اساس، ۱۳ استان گلستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، همدان، اردبیل، لرستان، مرکزی، خوزستان، فارس، خراسان رضوی، کردستان و زنجان، به عنوان مناطق اصلی تولید گندم در ایران شناسایی شده و در این مطالعه نیز تمرکز اصلی بر روی این مناطق بود. نتایج نشان داد که با داده های سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹، کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی با توسعه روش آبیاری کشت روی پشته های بلند در مناطق اصلی تولید گندم منجر به کاهش ۱۵۴/۲ میلیون مترمکعب آب کشاورزی می شود. هزینه اجرایی این راهکار بر اساس متوسط اجرای هر هکتار آبیاری موضعی ۵۰ میلیون ریال در سال ۱۴۰۰، برابر ۵۰۵۹ میلیارد ریال می باشد. در نتیجه به کارگیری روش های نوین کشت روی پشته های بلند می تواند به عنوان یک ابزار مدیریتی منجر به ارتقاء بهره وری آب گندم در کشور شود.کلیدواژه ها
افزایش بهره وری, سامانه آبیاری, سیستم کشت روی پشته های بلند, عملکرد گندماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.